________________
प्रकाशिका टीका - चतुर्थवक्षस्कारः सू० ३ तत्रस्थितभवनादिवर्णनम्
२३
अत्र-अस्मिन् प्रदेशे खलु 'महई' महती विशाला 'एगा' एका 'मणिपेडिया' मणिपीठिका - मणिमयीपीठिका 'पण्णत्ता' प्रज्ञप्ता । तस्या मानाद्याह - 'सा णं मणिपेढिया पंचधणुसयाई आयामविवखंभेणं' सा च मणिपीठिका पञ्चतुःशतानि आयाम विष्कम्भेण दैर्ध्य विस्ताराभ्याम् 'अडाइज्जाई धणुसयाई बाहल्लेणं' अर्द्धतृतीयानि धनुःशतानि चाहल्येन पिण्टेन, 'सन्त्रमणिमयी' सर्वमणिमयी- सर्वात्मना मणिमची 'अच्छा' अच्छा० अत्र श्लक्ष्णादिपदानां ग्रहणम् तत्संग्रहः तदर्यथाचैव चतुर्यसूत्रे जगतीवर्णने विलोकनीयः ।
'तीसे णं मणिपेढियाए उपि तस्याः खलु मणिपीठिकायाः उपरि 'एत्थ णं' अत्र खलु 'मदं एगे' महदेकं 'सयणिज्जे' शयनीयं शय्या 'पण्णत्ते' प्रज्ञप्तम्, अत्र 'सयणिज्जवण्णओ' शयनीयवर्णकः शयनीयवर्णनकरः पदसमूहः 'भाणियन्बो' भणितव्यः वक्तव्यः इति, तच्छयनीयवर्णको यथा-'तस्य णं देवसय णिज्जस्स अयमेयारूचे वण्णावासे पण्णने, तं जहा - णाणा
णं मदेसभा एत्थ णं महई एगा मणिपेडिया पण्णत्ता) उस भवन के भीतर के बहुमरमणीय भूमिभाग के ठीक बीच में एक विशाल मणिमयीपीठिका कही गई है (माणं मणिपेडिया पंचणुसवाई आयामविवन्भेणं, अद्वाइज्जाई धणुमया बाहल्लेणं सच्चमणिमई अच्छा ) यह मणिपीठिका आयाम और विष्कम्भ की अपेक्षा पांचमी धनुष की है एवं मोटाई की अपेक्षा २५० धनुष की है यह सर्वात्मना मणिमग्री है और आकाश एवं स्फटिक के जैसी निमल है'
(तीसे णं मणिपेढियाए उपि एत्थ णं एगे महं सयणिज्जे पण्णत्ते) उस मणिपीटिका के ऊपर एक विशाल अयनीय कहा है (सयणिज्जवण्णओ भाणिअन्दो) यहां शतनीय का वर्णन करनेवाला पाठ कह देना चाहिये जो इस प्रकार से है- (तस्स णं देवसमणिजस्स अग्रमेयाख्वे बण्णावासे पण्णत्ते-तं जहा
सम से', 'तम्स णं बहुराज्यसभाए एवं णं महई एगा मणिपेढिया पत्ता ' તે ભવનની અ ંદર સમરમણીય ભૂમિભાગની એકદમ વચ્ચે એક સુવિશ'ળ મણિમયી थीडिओ हेवाथ छे. 'सा में मणिपीठिया पंचबणुसयाई आयामविक्संभेणं, अढाइज्जाइ, धणुसयाई चाहल्लेणं सत्र्यमणिमई अच्छा' या भया आायाम भने पिच्छलनी अपेक्षा यांयसेो ધનુષ જેટલી છે. તેમજ જાડાઈની અપેક્ષા ૨૫૦ ધનુષ જેટલી છે. એ સર્વાત્મના મણિમયી છે. અને આદ્યાશ તેમજ સ્ફટિક જેવી. નિર્મળ છે. અહીં’‘શ્લક્ષ્ણાદિ' પદેનુ ગ્રહણુ કરવું જોઇએ, એ પદ્માની વ્યાખ્યા ચતુર્થાં સૂત્રમાં જગતીના વર્ણનમાં ઝરવામાં આવેલ છે, 'तीसे णं मणिपेढिया उपि एत्थ णं एगे मह सयण्णिज्जे पण्णत्ते' ते भशियी ठिनी उपर ४ सुविशाण शयनीय है. 'सयणिज्ज वण्णओ भाणिअव्वो' हीं शयनीय सगंधी पाउनु पान अपेक्षित छे. ते या प्रभा छे- तस्स णं देवसयणिज्जस्स अयमेयारूवे वण्णः वासे
'यहां श्लक्ष्णादि पदों का ग्रहण कर लेना उनकी व्याख्या चतुर्थ सूत्र में जगती के वर्णन में देख लेनी चाहिये ।