________________
૨૪૮
जम्बूद्वीपमप्तिसूत्रे अष्ट पश्चाशंच शतमुपरितले परिरयो भवति ॥२॥ प्रथमो नीलवान् १ द्वितीय उत्तरकुरुतिव्यः२ ।
चन्द्र दोऽत्र तृतीयः ३ ऐरावतश्च४ माल्यवांश्च ५ ॥३॥ एवं वर्णकः अर्थः प्रमाणं पल्योपमस्थितिका देवाः ॥ ०२२॥
टीका-'कहि णं भंते !' इत्यादि, 'कहि णं भंते ! उत्तरकुराए णीलवंतहहे णामं दहे पण्णत्ते' हे भदन्त ! क्य-कुत्र उत्तरकुरुपुर नीलवद्धदो नाम हृदः प्रज्ञप्तः ?, भगवानाह'गोयमा ! जमगाणं दक्खिणिल्लाभा' गौतम ! यमकयोः दाक्षिणात्यात्-दक्षिणदिग्भवात् 'चरिमंताओ' चरमान्तात्-सर्वान्तात् 'अप्सए' अष्टशतम्-अष्ठानां शनानां समाहारोऽष्टशतम् 'चोत्तीसे' चतुविशं-चतुस्त्रिंशदधिकं 'चचारिय सत्तभाए जोयणस्स अवाहाए' चतुरश्च सप्तभागान् योजनस्य अवाधया कृत्वेति गम्यम् अपान्तराले गुक्त्वेति भावः, 'सीयाए' सीतायाः-तन्नाम्न्याः 'महाणईए बहुमज्झदेसभाए' महानधाः बहुमध्यदेशभाग:-अस्ति, 'एत्थ णं' अत्र-अत्रान्तरे खल्लु ‘णीलचंतहहे णामं दहे पण्णत्ते' नीलबढ्दो नाम हुदः प्रज्ञतः, स च हृद: 'दाहिण उत्तरायए' दक्षिणोत्तरायत:-दक्षिणोत्तरयोर्दिशोः आयतः-दीर्घः, 'पाईणपडीणवित्थिण्णे' प्राचीनप्रतीचीनविस्तीर्णः पूर्वपश्चिमयोदिशो विस्ती
कहिणं भंते ! इत्यादि, टीमार्थ-'कहि णं भंते ! उत्तरकुराए णीलवंतहहे णानं दहे पण्णत्ते' हे हे भगवन् उत्तरकुरु में नीलवंत नामका ह्रद कहां पर कहा है ? इस प्रश्न के उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं 'गोयमा जमगाणं दखिणिहाओ' हे गौतम ! यमक के दक्षिण दिशाके 'चरिमंताओ' चरमान्त से 'अट्टसए आठसो 'चोत्तीसे चोत्तीस 'चत्तारिय सत्तभाए जोयणस्स अथाहाए' योजनका भाग अपान्त. रालको छोडकर 'सीयाए' सीता नामकी 'महाणईए बहुमज्झदेसभाए' महानदी का ठीक मध्यभाग है 'एत्थ णं' यहां पर 'णीलवंनदहे णामं दहे पण्णत्ते' नीलवंत हद नामका हृद कहा है। वह हद 'दाहिणउत्तरायप' दक्षिण उत्तर दिशा में लंबा है 'पाईणपडीणवित्थिपणे' पूर्व पश्चिम दिशा की ओर विस्तार युक्त है । उस
'कहिणं भंते ! त्या Ple:-'कहि णं भंते ! उत्तरकुराए णीलवंतहहे णामं दहे पण्णत्ते' सन् तर ७३भी नीयत ४यां ४ छ १ मा प्रशन उत्तरमा प्रभुश्री ४३ छ-'गोयमा! जम गाणं दक्खिणिल्लाओ' गौतम ! यमनी इक्षि शान! 'चरमंताओ' अभा-तथी 'अद्रसए'
से 'चोत्तीसे' यात्रीस 'चत्तारिय सत्तभाए जोयणस्स अवाहाए' यारानना ४ मा मयान्तराखने छोडने 'सीयाए' सीता नामनी 'महाणईए बहुमज्झदेसभाए' महानदीना मशेयर मध्यमा छे. 'एत्थण' त्यो ‘णीलवंतहहे णाम दहे पण्णत्ते' नीत नामर्नु ।
स , ते 'दाहिणउत्तरायए' क्षए उत्तर दिशामi eiy छ. 'पाईण पईण वित्थिण्णे'