________________
म, लोभापायेणाम चतुभिः कारणाया ॥
मुनितोपणी टीका, प्रतिक्रमणाध्ययनम्-४ हसण्णाए। पडिकमामि चऊहिं विकहाहि-इत्थिकहाए, भत्तकहाए, देसकहाए,रायकहाए। पडिकमामि चऊहि झाणेहि-अणं झाणेणं, रुदेण झाणेण, धम्मेणं झाणेणं, सुकेणं झाणेणं । सू०७॥
॥छाया ॥" प्रतिक्रामामि चतुर्भिः कपाय -क्रोधकपायेण, मानरुपायेण, मायाकपायेण, लोभापायेण । प्रतिक्रामामि चतसृभि. सज्ञाभिः-आहारसज्ञया, भयसनया, मैथुनसज्ञया, प्रतिग्रहसज्ञया। प्रतिक्रामामि चतसृभिर्विकथाभिः-स्त्रीकथया, भक्तकथया, देशकथया, राजकथया। प्रतिक्रामामि चतुर्भिान. आतैन ध्यानेन, रौद्रेण ध्यानेन, धर्मेण ध्यानेन, शुक्लन ध्यानेन ॥ ० ७ ॥
॥ टीका ॥ _ 'पडिकमामि' पतिक्रामामि, 'चऊहिं' चतुर्भिः, 'कसाएहि । कप्यते-ससारे समाकृष्यत आत्मा यैस्ते कपाया , यद्वा कपति-हिनस्ति विषयकरवालेन पाणिन इति कपः-ससारस्तस्य आय. लाभो यैरिति, कप्यन्नेबामनाऽऽगमनादिकण्टकेपु घृष्यन्ते पाणिनो यैरिति, कृप्यते-मुखदु खादिसस्यफलयोग्या क्रियते कर्म भूमिरिति, क्लुपयन्ति मल्नियन्ति स्वभावमपि जीवमिति निरुकवृत्या वा कपायास्तै, तद्वारेत्यर्थः 'यो मये'-त्यादिसम्बन्ध भाग्वत् , तदेव कपायचतुष्टयमाह-'कोह०' इति-'कोहफसाएण' ऋष्यति-विकृतो भवत्यात्माऽनेनेति क्रोधः स चासौ कपायश्च क्रोधकपायस्तेन, 'माणफसाएण' मानन स्वमपेक्ष्याऽऽन्यस्य हीनतया परिच्छेदन, यद्वा मीयते-परिच्छियतेऽनेनेति मान' स चासौ कपायश्च मानपायस्तेन, 'मायाकसाएण' मायाशब्दव्याख्या
आत्मा को इस ससारमें परिभ्रमण करानेवाले, या गमनागमनरूप कण्टकों में प्राणियों को घसीटने चाले, अथवा आत्मा को मलिन करनेवाले जीवपरिणाम को कपाय करते हैं, इस कपाय अर्थात् क्रोध -मान-माया और लोभ के कारण, जिससे जीव या
આત્માને સંસારમાં પરિભ્રમણ કરાવનાર અથવા જવુ આવવું વગેરે ક્રિયારૂપ કટકમાં પ્રાણીઓને ખેચી જવાવાળા, અથવા આત્માને મલિન કરવાવાળા જીવના પરિણામને કષાય કહે છે આ કષાય અર્થાત્ ક્રોધ, માન,
१- 'क' धातोरोणादिय 'आय' मत्यय.
-
-
