________________
मुनितोपणी टीका, वन्दनाध्ययनम्-३
१४७९
॥ छाया "नीयया नेपायो भनि
यापन
वयदुकडाए कायदुक्कडाए कोहाए माणाए मायाए लोहाए सव्वकालियाए सव्वमिच्छोवयाराए सव्वधम्माइक्कमणाए आसायणाए जो मे देवसिओ अडयारो कओ तस्स खमासमणो। पडिकमामि निंदामि गरिहामि अप्पाण वोसिरामि ॥ सू० १ ॥
॥ छाया ॥ इच्छामि क्षमाश्रमण ! चन्दितु यापनीयया नैषेधिक्या, अनुजानीत मे - मितावग्रहम् । निपिध्य अध.काय कायसस्पर्शम् । क्षमणीयो भवद्भिः क्लमः। अल्पक्लान्ताना वहुशुभेन भवता दिवसो व्यतिक्रान्तः ', यात्रा भवताम् ' यापनीय च भवताम् ? क्षमयामि क्षमाश्रमण ! देवसिक व्यतिक्रमम् । आवश्यक्या अतिक्रमामि क्षमाश्रमणाना देवसिक्या आशातनया त्रयस्त्रिंशदन्यतरया यत्किञ्चिमिथ्याभूतया मनोदुष्कृतण वचोदुष्कृतया कायदुष्कृतया क्रोधया मानया मायया लोभया सर्वकाल्विया सर्वमिथ्योपचारया सर्वधर्मातिक्रमणया आशातनया यो मया देवसिकोऽतिचारः कृतस्तस्य क्षमाश्रमण ! प्रतिक्रमामि निन्दामि गहें, आत्मान व्युत्सृजामि ॥ मू० २॥
॥ टीका ॥ _ 'खमासमणो' क्षमण-परीपहादीना सहन क्षमा,' 'श्रमणो, शमन., समना , समण.' इत्येपा प्राकृते 'समणो' इति भवति, तत्र श्राम्यति-तपस्यतीति, भवभ्रमणहेतुभूतविपयेषु खिद्यतीति, यद्वाऽन्तर्भावितण्यर्थत्वात् श्राम्यति-दमनेन
'श्रमणः, शमनः, समना , समणः' इन चारो का प्राकृतमें 'समणो' ऐसा स्प बनता है अतः सस्कृत छाया के अनुसार इन चारों का अलग २ अर्थ कहते है
यारह प्रकार की तपस्या में श्रम (परिश्रम) करनेवाले,
"श्रमण , शमन', समनाः, समण , मा याश्य पार्नु प्राकृत भाषामा "समणो" मेयु ३५ मन छ, मेसे सस्कृत छा अनुसार ये व्यारेय पहाना det-JEE मर्य ४७ छ
२ ५२नी तपस्यामा श्रम (परिश्रम) ४२पापाणा, मया, धन्द्रिय,
१-क्षमा-'क्षमूप सहने' अस्मात् 'पिद्भिदादिभ्योऽ' (३।३। १०४) इति मूत्रेण स्त्रियाममत्ययस्ततष्टाप् ।