________________
१२३
मुनितोषणी टीका जिनमनःपर्ययजिनच्छद्मस्थवीतरागाणा व्यवच्छेदाय। इत्यमुक्तगुणविशिष्टा अर्हन्त एव सभवन्ति नेतरे, पुनः 'अरिहते' इत्युक्तिविशेष्यत्वाभिमायेणेति केचित, वस्तुतस्त्विह तीर्थकरगुणोत्कीर्तनाध्ययने गुणोत्कीर्तनमेव लक्ष्य, तथा च तीर्थङ्कराणा ये ये गुणा येन येन शब्देन लक्ष्यन्ते तेन तेन तेपा गुणाना सकीर्चन क्रियते-इत्यष्टविधमहापातिहाहित्वगुणोत्कीर्तनाथमुकम् 'अरिहते' इति एतेनेव 'केवली' इत्यपि व्यारयात कैवल्यगुणवोधनाय तदुपादानात् , एव च पदान्तरलदहत्पदमपि गुणोत्कीर्तनायैव नतु विशेष्यत्वाय, विशेष्य तु 'धम्मतित्थयरे' इत्येव प्राप्तावसरत्वात् , तदपि यथोक्तगुणोत्कीर्तनपुरस्सरमेव, योगा-(व्युत्पत्य) 'श्रुतजिन, अवधिजिन, मन.पर्ययज्ञानजिन, तथा छद्मस्थ वीतरागो की निवृत्ति की गई है। ऊपर कहे हुए सर विशेषणों से युक्त अर्हन्त ही हो सकते हैं फिर 'अरिहते' पद जो कहा है वह विशेष्यवाचक है । अथवा इस अध्ययन में तीर्थंकरों का गुण वर्णन किया जाता है, इस अवस्था में जिन २ शब्दों से उनके जो जो गुण प्रकट हो सकते हैं उन २ शब्दों से उनका गुण वर्णन करना आवश्यक है अतएव तीर्थङ्कर अष्टमहाप्रातिहार्य के अर्ह-योग्य भी हैं, इस घातको समझाने के लिये 'अरिहते' पद् दिया है, अत• 'अर्हत्' पद भी गुण विशेषण-बाचक ही है, विशेष्यवाचक 'धम्मतित्थयरे' पद है, किन्तु उससे भी उपरोक्त कथन के अनुसार गुण का योध होता ही है, क्योंकि प्रकृति प्रत्यय के અવધિજિન, મન પર્યયજ્ઞાનજિન તથા છઘસ્થ વિતરાગની નિવૃત્તિ કહેવામાં આવી छ ६५२ डा स विशेषथा युद्धत मन्त ड के श "अरिहते" પદ જે કહેવામા આવ્યુ છે તે વિશેષ્યવાચક છે અથવા આ અધ્યયનમાં તીર્થ કરના ગુણ વર્ણન કરવામા આવે છે એ અવસ્થામાં જે જે શબ્દોથી તેમના જે જે ગુણે પ્રગટ થઈ શકે તે તે રાબ્દો વડે તેમનું વર્ણન કરવું જરૂરી છે, એ કારણથી તીર્થ४२ ममाप्रतिडायने म-यय पर छे से पातन समातवा भाटे "अरिहते" પદ આપેવુ છે અર્થાત “અત્ ” પદ પણ ગુણવિશેષણ-વાચક જ છે विष्यवाय 'धम्मतित्ययरे' ५६ छ ५२तु तनाथी पy, S५२न। ४यन अनुसारे ગુણને બંધ થાય જ છે કારણ કે પ્રકૃતિપ્રત્યયના બલથી થવાવાળા