________________
१०२
आवश्यकमूत्रस्य
नुसन्धानेनाऽविकलीकृत्य फलितमनोरथात्मसन्नात्तस्माद्विद्याधरात्तद्विद्या सिद्धयुपाय मुपलब्धवानिति । 'अचक्खर ' अत्यक्षरम् - अति-आगमगायामूत्रापेक्षयाऽधिकमक्षर यस्मिंस्तत्तथाभूतमर्थादेकद्वयादिक्रमेणाक्षरमधिकीकृत्यो च्चारितम् | 'पयहीण' पदद्दीन= पद न्यूनीकृत्योच्चारितम्, एतच्चोपलक्षणमधिकपदस्वस्यापि अधिकाक्षरत्वस्येवाधिकपदत्वस्याप्युपन्यासार्हत्वात् । ' त्रिणयहीण ' विनयहीन = विनय विनोच्चारितम् । जोगहीण ' योगहीन - योगो = मनोयोगस्तेन हीन मनोयोग दत्वा पठितमित्यर्थः । श्रेणिकका पुत्र अभयकुमारने अपनी पदानुसारिणी लब्धि- द्वारा उसके विमान चारण मत्र को पूरा करके उसके मनोरथ को सिद्ध किया और उस विद्याधर से आकाशगामिनी विद्याकी सिद्धि का उपाय सीख लिया । (३)
अधिक अक्षर जोडकर पढा गया हो, जैसे एक राजा के वाचक 'नल' शब्द के पहले 'अ' जोड कर पढ़ा जाय तो 'अनल' बन जाता है, जिसका अर्थ अग्नि हो जाता है (४) । पद को न्यून या अधिक करके बोला गया हो, जैसे "सप्त व्यसन सेवनीय नही है" यहा पर 'नही' पदको न्यून कर देने से तथा "हार" के साथ " प्र" आदि अधिक शब्द लगा देने से बहुत अर्थभेद हो जाता है (५) । विनयरहित पढा गया हो (६) । मनोयोग दिये विना पढा गया हो, अथवा आयम्बिल आदि પેાતાની પદાનુસારિણી લબ્ધિ દ્વારા એના વિમાનચારણુ ( વિમાન ચલાવનાર ) મત્રને પૂરા કરી તેના મનારથને સિદ્ધ ક્યું, અને તે વિદ્યાધર પાસેથી આકાશ ગામિની વિદ્યાની સિદ્ધિના ઉપાય શીખી લીધે
(૩)
વધારે
અક્ષર જોડીને વાયુ હાય – જેવી રીતે એક રાજાના વાચક ' नस शण्छ पहेला 'म' लेडी हेवाय तो ' અનલ ૩ ખની જાય અને જેને અ અગ્નિ થઈ જાય છે (૪) પદ્મને થતુ અગર વધારે કરીને ખેલાયુ હાય જેવી રીતે સાત બ્યસન સેવવા યોગ્ય નથી અહી નથી પને छोडी देवाधी, तथा 'हार' नी साथै 'प्र' विगेरे बधारे शब्द उभेरवाथी ब અર્થભેદ થઈ જાય છે (૫) વિનયરહિત વચાયું હૈય (૬) મનાયેશ આપ્યા વિના વાયુ હાય અથવા આયમ્બિલ વિગેરે શાઓકત તપ કર્યાં વિના વાયુ હોય
