________________
मुनितोपणी टीका
१०५
"
'दसगमसगसमाणा, जलूगवेच्छुगसमा य जे होति ।
से फिर होति खलुका, तिक्खमिऊ चंडमद्दविया ॥ १ ॥ " जे फिर गुरूपडिणीया, सवला असमाहिकारगा पावा | कलहकरणस्स भावा, जिणवयणे ते फिर खलुका ॥ २ ॥ पिसुणा परोवयावी, भिन्नरहस्सा पर परिभवति । निव्विअणिज्जा य सदा, जिणत्रयणे ते फिर खलुका ॥ ३ ॥” इति ।
स्थानाने भगवताऽपि निदर्शितम्
" जो डॉम, मच्छर, जाक बिच्छू के समान आचरण करने घाला, असहिष्णु, आलसी, क्रोधी, वार वार कहने पर भी गुरुकी आज्ञा को नहीं मानने वाला, गुरुका विरोधी, चारित्रमें शबलदोपयुक्त, गुरुको असमाधि पैदा करने वाला, झगडालू, चुगलखोर, पर को पीडा देने वाला, दूसरे को दवाने वाला, रहस्यमेद करने वाला, विरुद्ध आचरण करने वाला तथा शठ, पापात्मा, जिनवचनमें ग्वलुङ्क - कुशिष्य कहलाता है ॥ ३ ॥
स्थानाङ्ग सूत्रमे भगवान ने फरमाया है कि- 'अविनीत, रस
"लेड, डास, भस्छर, विछीना भमान ચણુ કભાવાળા, અસહિષ્ણુ આળસુ, ક્રાધી, વાર વાર કહેવા છતાય ગુરુની માજ્ઞાનું પાલન નહિ કરનાર, ગુરુના વિધી, ચારિત્રમા ખલ દોષયુક્ત, ગુરુને અસમાધિ ઉત્પન્ન કરનાર, કજીયાખાર, ચાડીયાપણુ, પરને પીડા કરનાર, ખીન્નને દબાવનાર, ખાનગી વાતને જાહેર કરનાર, વિરુદ્ધ આચ! કરનાર તથા શઠે પાપાત્મા જિનવચનમાં શંકા ખા કરનાર કુશિષ્ય કહેવાય છે
સ્થાનાગ સૂત્રમાં ભગવાને કહ્યુ છે કે-અવિનીત, રસલેલ્પ, મહાક્રોધી,
१- दशकमशकसमाना जलूकावृचिकसमान ये भवन्ति । ते किल भवन्ति खलङ्कास्तीक्ष्णमृदुचण्डमाईविका ॥ १ ॥ ये फिल गुरप्रत्यनीका, शवला असमाधिकारकाः पापा' । कलहकरणस्वभावा जिनवचने ते किल खलङ्काः ॥२॥ पिशुना परोपतापिनो, भिन्नरहस्या पर परिभवन्ति । निर्वेदनीयाश्च शठा जिनवचने ते लि खलुका ॥ ३ ॥ इति संस्कृतच्छाया ।
