Page Text
________________
७७
सुबोधिनी टीका स.:७. देवकृतं नमवसणभूमिसमाज नादिकम् भ्राणि जलधारकाणि तानि, विकुर्वन्ति विकृत्य स यथानामकः भृत्तिकदारकः स्यात् दर कीदृशः ? इत्याह तरुगः 'यावत्'-पदेन युगवान्. बलवान. अल्पानाङ्कः, स्थिसिंहननः स्थिराग्रहस्तः प्रतिपूर्णपाणिपादपृष्ठान्तरोरुपरिणतः, घननिचितवृत्तवलितस्कन्धः, चमष्टक घनमुष्टिकसमाहतगांत्रः, उरस्यबलसमन्वागतः, तलयमलयुगलपरिघवाहुः : लङ्घनप्लवनप्रमर्दनसमर्थ, छेकः, दक्षः, प्रष्ठः, मेधावी, निपुणेत्येतेषां पदानां सङ्ग्रहः शिल्पोपगतः-- नपुणशिल्पोपगतः इति समस्तं पदम् एषां व्याख्याऽस्मिन्नेरसूत्रे कृता ! एतादृशो भृनिकदारकः एकं महान्तं, दकवारक-मृन्मयपात्रविशेषं वो, . दकस्थालकं-जलपूर्णकांस्यादि पा' वो; दककलशं धातुमयजलकुम्भं दककुम्भ-जलघटं वा. गृहीत्वा राजागणं वा यावद् उद्यानं वा-राजाङ्गणवेत्यारभ्य उद्यानं वेत्यन्तं ग्राह्यम् तथा अभ्रशब्द का अर्थ जल धारण करने वाले ऐमा है. अर्थात् जिनसे पानी निवप से वरले ऐसे वादलों को-वों को विकुर्वना की-उन्हें अपनी विक्रियाशक्ति से उत्पन्न यिा. इनकी विकुणा. करके उन्होंने इनसे क्या किया-सो इसे दृष्टान्त देकर मुत्रकार यों समझाते. है-जैसे कोई पूर्वोक्त विशेषणोंवाला भृत्यदारक एक बढे से दकवारक को-पानी भरे हुए मिट्टी घडे को, अथवा दकस्थालकको-जल से भरे हुए कांसे आदि के मात्र को, अथवा-दककलशको जल से भरें हुए किसी धातु के वरतन-घडे को, या दककुभक को-जल से भरे हुए सामान्य किसी भी यडे घडे को लेकर पूर्वोक्त राजप्राङ्गण को, अथवा यावत् उद्यानान्त के समस्त स्थानों में से किसी भी स्थान को चाहे वह रानान्तःपुर हो, देवकुल हो, सभा हो प्रपा हो, पाराम हो या उद्यान हो-वरा, चपलता "अपः विभ्रति" इति अभ्र णि मा व्युत्पत्ति भुग मनशाना અર્થ પાણી ધારણ કરનાર એ થાય છે. એટલે કે પાણી જેમનાથી યથા નિયમ વરસે એવા મેઘની-વિમુર્વણુ કરી. પિતાની વિકિયા શક્તિ વડે તેમને ઉત્પન્ન કર્યા. તેમની વિમુર્વણ કરીને તેમણે શું કર્યું તે વાત સૂત્રકાર અહીં દૃષ્ટાંત આપીને સમજાવતાં કહે છે કે-જેમ કે ઈ-પૂર્વોક્ત વિશેષણવાળો બ્રત્યદારક એક મોટા દવારકપાણી ભરેલા માટીના માટલા–ને કે દકસ્બાલક-પાણીથી ભરેલા કાંસા વગેરેના પાત્ર–ને કે દકકલશને-પાણીથી ભરેલા કેઈપણ ધાતુના સણ-ને, કે દકકુંભકને–પાણીથી ભરેલા સામાન્ય કોઈ પણ મોટા ઘડા–ને લઈને પૂર્વોકત રાજપ્રાંગણને કે યાવત્ ઉદ્યાનાંતના બધા સ્થાનેમાંથી કેઈપણ સ્થાનને કે ભલે તે રાજાન્તઃપુર હય દેવકુળ હોય. સભા હોય, પ્રપ હય, આરામ હોય. કે ઉદ્યાન–હોય ત્વરા ચપલતા અને શાંતિ
| SR No. | 009342 |
| Book Title | Rajprashniya Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 721 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_rajprashniya |
| File Size | 55 MB |