________________
2
राजनीयसूत्रे
'तस्स ण' इत्यादि
टीका -- तस्य = पूर्वोक्तस्य खलु मूलप्रासादावतंसकस्य उत्तरपौरस्त्ये= उत्तरपूर्वान्तराले दिग्भागे - ईशान कोणे अत्र खलु सभा सुधर्मा प्रज्ञता । सा सुधर्मा सभा एक योजनशतम् = एकशतयोजननानि आगामेन=देध्यैण, पञ्चाशद् योजनानि विष्कम्भेण = विस्तारेण द्वासमति योजनानि उर्ध्वमुच्चरवेन विज्ञेयाः । पुनः सा सुधर्मा सभा कीदृशी ? इति दर्शयितुमाह- 'अणेगखंभ जा व अच्छरगण' इत्यादि । अत्र यावच्छन्देन ' अच्छरगण० ' शब्देन च संग्राह्यः पाठोविंशतितमसूत्रतो विज्ञेयः, तदर्थोऽपि तचैव विलोकनीयः । तथा - प्रासादीयाः, दर्शनीया अभिरूपाः प्रतिरूपा' इति अर्थरत्वेषां पूर्वमुक्तः । एवंविधविशेषणविशिष्टा सा सुधर्मा सभा बोध्या ।
इत्थं सभां वर्णयित्वा सम्प्रति तस्या द्वारादीनि प्रतिपादयति' सभाएणं इत्यादि ।
1
सभायाः खलु सुधर्मायाः त्रिदिशि = दिक्त्रये त्रीणि द्वाराणि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा- पौरस्त्ये= पूर्वस्मिन् दिग्भागे, दक्षिणे= दक्षिणस्मिन् दिग्भागे, उत्तरे= उत्तरस्मिन् दिग्भागे। तानि = पूर्व-दक्षिणोत्तरदिग्भागावच्छेदेन स्थितानि खलु द्वाराणि एकैकशः षोडश योजना नि=पोडशयोजन प्रमाणानि उर्ध्वमुच्चत्वेन== उच्छ्रितत्वेन, अष्ट योजनानि विष्कम्भेण = विस्तारेण, तावन्त्येव = अष्टौ योजनानि एव प्रवेशेन च बोध्यानि । तानि खलु द्वाराणि - श्वेतानि = शुभ्राणि चरकनकर लूपिकाका नि= श्रेष्ठानि यानि कनकानि सुवर्णानि तेषां स्तृपिकाः शिखराणि येषु तानि - उत्तम सुवर्ण निर्मित शिखरसहितानि, 'जाव वणमालाओ' यावद्वनमालाः, 'ईहामृगवृषभ' इत्यादि द्वारवर्णनत आरभ्य वनमाला वर्णनमडपों की वक्तव्यता मुखमंडप की वक्तव्यता के जैसी जाननी चाहिये तथा द्वारवर्णन, भूमिभाग का वर्णन और उल्लोक वर्णन पहिले की तरह से जानना चाहिये ।
टीकार्थ - इसका मूलार्थ के जैसा ही है. 'सालभंजिया जाव अच्छरगण संघ०' इत्यादि पाठ में जो यावत् शब्द आया है वह यह प्रकट करता है कि ' अच्छरगण' 'इस शब्द से संग्रह्य पाठ २० वे सूत्र से जानना चाहिये. મંડપોની વકતવ્યતા સુખમ ́ડપની વતવ્યતા પ્રર્માણે જ સમજવી જોઇએ. તેમજ દ્વારવર્ણન, ભૂમિભાગનું વર્ણન અને ઉલ્લેકવર્ષોંન પહેલાંની જેમજ સમજવુ જોઇએ, टीडार्थ - मानो टीअर्थ भूसार्थ नेवा छे. 'सालभंजिया जाव अच्छगण संघ० " વગેરે પાઠમાં જે યાવત શબ્દ છે તે - ' अच्छरगण' અર્થ પણ ત્યાંજ
આ
४२६
वात प्रस्ट रे
આ શબ્દથી સંગ્રાહ્ય પાઠ ૨૦માં સુત્ર મુજબ જાણવા જોઇએ. આના