________________
सुबोधिनी टीका स्. ९ भगवद्वन्दनार्थ सूर्यामस्य गमनव्यवस्था हृष्टतुष्टेत्यारभ्य हृदय इत्यन्तपदसङ्ग्रहो बोध्यः, तथा च हष्टतुष्टचित्ताऽऽनन्दिनः पीतिमनाः, परमसौमनस्थितः, हर्षवशविसर्पदयः' इत्येनत्पदनहः एषां व्याख्या पूर्व कृता । एवम्-इत्थम् हे देव ! 'यथाऽऽज्ञापयति तश करिष्यामि' इति-एतद् आज्ञाया सूचकं वचनं विनयेन-नम्रभावेन प्रतियणोति-प्रतिजानाति, प्रतिज्ञाय यौव सूर्याभं विमानं चत्र सुधर्मा सभा यन्त्रैर मेघौधरसितगम्भीरमधुर-शब्दा-मेघ समूहगर्जितब भीरमधुरशब्दवती योजनपरिमण्डलायोजनप्रमाणवर्तुलाकारा, सुस्वरा घण्टा, तत्रैव उपागच्छति, उपागम्य,तां मेघौघरसितगम्भीरमथुरशब्दां योजनपरिमण्डलां मुस्वरां घण्टां त्रिकृत्वा बारत्रयम् उल्लालयति-चादयति। ततः-तदनन्तर खलु तस्यां मेघौघरसितगम्भीरमधुरअर्थात् मूर्याभदेव की पदत्त आज्ञा के प्रति उसे असंतोष नहीं जगा. प्रत्युत उसका हृदय उस आज्ञा को प्राप्तकर मारे आनंद के प्रकर्ष से मुदित बनकर मत्त मयुर की तरह नाच उठा. उसने उसी समय अपने स्वामी मर्याभ देव से प्रार्थना की हे देव ! जैसी आपने मुझे करने के लिये आज्ञा प्रदान की है वह प्रमाण है-मैं वैसा हो करूँगा. इस प्रकार अपने हार्दिक भार प्रकट कर उस पदाति अनोकाधिपतिने सूर्याभदेव के आज्ञा सूचक वचन को बडे विनय के साथ स्वीकार कर लिया इस प्रकार स्वीकृतिकोटि में अपने स्वामी के वचन को रखकर वह जहां मूर्याभविमान
और जहाँ सुधर्मा सभा एवं उसमें भी वह मेघौघरसित गंभीर मधुर ध्वनि वाली एवं योजन परिमाण वर्तुलाकारवाली वह सुस्वरो नामकी घंटा थी वहां आया. वहां आकर उसने उस मेघौघरसित गंभीर मधुर ध्वनि वाली एवं योजनपरिमाण वतुलाहार वाली सुस्वरा घंटा को तीन बार દેવની આજ્ઞા પ્રત્યે તેમને અસંતોષ થયે નહિ પણ તેનું હદય તે આજ્ઞા મેળવીને આનંદના આધિયથી પ્રમુદિત બનીને મત્તમયૂરની જેમ નાચી ઉઠયું. તેણે તે જ સમયે પિતાના સ્વામી સૂર્યાભદેવને વિનંતી કરતાં કહ્યું કે હે દેવ! તમે મને જે કામ કરવા માટે આજ્ઞા કરી છે–તે મારા માટે પ્રમાણ રૂપ છે. હું તમારી આજ્ઞા પ્રમાણે જ કરીશ. આ રીતે પિતાના હાદિક ભાવ પ્રકટ કરીને તે પાયદળ સેનાના સેનાપતિએ સૂર્યાભદેવની આજ્ઞા સૂચક વચન.ને એકદમ નમ્રભાવે રવીકારી લીધાં આ રીતે પોતાના સ્વામીની આજ્ઞાને સ્વીકારીને તે જ્યાં સૂર્યાભવિમાન અને જ્યાં સુધર્મ સભા અને તેમાં પણ જ્યાં તે મેઘઘરસિત ગંભીર મધુર ધ્વનિ કરનારી અને જન જેટલા ગેળાકાર વિસ્તાર વાળી સુવરા નામની ઘંટા હતી ત્યાં આવ્યું ત્યાં આવીને