Page Text
________________
प्रमेयवोधिनी टीका पद ५ सू.१४ हिप्रदेशिकपुद्गलपर्यायनिरूपणम् ८५७ कस्य पुद्गलस्कन्धस्य गार्थनया तुल्यो भवति उभयोरपि द्विपदेगक्त्वात्, 'ओगाहणहयाए लिय होणे रिय तुल्ले सिय अमहिए' अमगाहनार्थतया-अबगानापेक्षया स्यात्-कदाचित् कश्चिद् हीनो भवति, स्यात्-कदाचित् कश्चित् तुल्यो भवति, स्यान्-बादाचित्-कश्चिद् अस्यधिको भवति, तत्र 'जइ हीणे पएसहीणे' यदा हीनो विवक्षिनरलदा प्रदेशहीनो भवति, 'बर अन्मानिए पएसअमहिए, अथ-यदा अभ्यधिको विवक्षितस्तदा प्रदेशाध्यधिको अवति 'ठिईए तुल्ले' स्थित्या तुल्यो सवति, 'वष्णाट् चउफासेहिय छहाणवडिए' वर्णादिभिः, चतुःस्पर्शी श्व-शीतोष्णम्निग्धरूक्षरय स्पर्शरय पर्यवेः पट्स्थानपतितो भवति, जघन्यस्थितिः, द्विप्रदेशकापुरुगलकन्धे शेपस्पर्शपर्थशसंभवात् ‘एवं उक्कोसठिइए वि' एवम् जघन्यस्थितिक द्विसदेशिकपुद्गलस्कन्धवदेव, उत्कृष्ट स्थितिकद्विप्रदेशिक पुद्गलस्य स्कन्धोऽपि अवगन्तव्यः, 'अजहण्णमणुकोसटिइए वि एवं चेव' अजघन्याजुत्छष्टस्थितिकोऽपि हिप्रदेशितः पुद्गलस्कल्यः एवञ्चव-जघन्यस्थितिकद्विप्रदेशिकपुद्गलस्बन्धवदेव अवगन्तव्यः किन्तु-'णवरं ठिईए चउहाणवडिए, जघन्य स्थितिक विप्रदेशी रूकंघ से इन्च की अपेक्षा तुल्य होता है, प्रदेशों की अपेक्षा तुल्य होता हैं, क्योंकि दोनों ही दो-दो प्रदेश वाले हैं, जवाहना की अपेक्षा स्थान हील, स्यात् तुल्य और स्यात् अधिक होता है, यदि हीन हो तो एकप्रदेशहीन और अधिक हो तो एक प्रदेशाधिक होता है । स्थिति की अपेक्षा ले तुल्य होता है और वर्णादि से तथा चार-शीत, उष्ण स्निग्ध और रूक्ष स्पों से षट्स्थानपतित होता है। शेप चार रपर्श उसमें होते नहीं हैं । उत्कृष्ट स्थिति वाले प्रिदेशी कंध की प्ररूपणा भी इसी प्रकार समझनी चाहिए । म-यम स्थिति वाले दिनदेशी स्कंध की प्ररूपणा भी ऐसी ही है, मगर उसमें विशेपता यह है कि वह स्थिति से चतु:स्थानपतित જઘન્ય સ્થિતિક ક્રિપ્રદેશી સ્કન્ધથી દ્રવ્યની અપેક્ષાએ તુલ્ય થાય છે, પ્રદેશની અપેક્ષાએ તુલ્ય થાય છે, કેમકે બન્ને જ બે બે પ્રદેશવાળા છે. અવગાહનાની અપેક્ષાએ ચાતુ હીન, સ્યાત્ તુલ્ય અને સ્થાત્ અધિક થાય છે. જે ન હોય તો એક પ્રદેશ હીન અને અધિક હોય તો એક પ્રદેશથી અધિક થાય છે. સ્થિતિની અપેક્ષાએ તુલ્ય થાય છે અને વર્ણાદિથી તથા ચાર ઉષ્ણ શીત સિનગ્ધ અને રૂક્ષ પશથી ઘટસ્થાન પતિનધાય છે. શેષ ચાર પશે તેમાં હોતા નથી. ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિવાળા દિપ્રદેશ કાની પ્રરૂપણા પણ આ પ્રારે સમજવી જોઇએ. મધ્યમ સ્થિતિવાળા ક્રિપ્રદેશી સ્કન્ધની પ્રજા પણ આવી જ છે. પણ તેમાં વિશેષતા એ છે કે તે કિધતિથી ચતુરથાન પતિનું
| SR No. | 009339 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 1196 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 80 MB |