________________
प्रयापनाचे तिक परमाणुपुद्गलवदेव उत्कृष्ट स्थितिकोऽपि परमाणुपुद्गलोऽवगन्तव्यः 'अजहण्णमणुकोसटिइए वि एवं चेव' अजयन्यानुत्कृष्टस्थितिकोऽपि परमाणुपुद्गलः, एवञ्चव-जघन्यस्थितिक परमाणुपुद्गलवदेवावसेयः, किन्तु 'नवरं ठिटए चउहाण वडिए' नवरम् पूर्वापेक्षया विशेषस्तु स्थित्या चतु:स्थानपतितो भवति, गौतमः पृच्छति, 'जइण्णठिइयाणं दुपए सियाणं पुच्छा' जवन्यस्थितिकानाम् एक समय, स्थितिमताम् द्विप्रदेशाकानां पुद्गलानां कियन्तः पर्यवाः प्राप्ताः ? इति पृच्छा, भगवान् आह-'गोयमा ! हे गौतम ! 'अणंता पन्जवा पण्णत्ता' जघन्य स्थितिकानां पुद्गलानामनन्ताः पर्यवाः प्रज्ञप्ताः गौतमः पृच्छति-'से केणटेणं भंते ! एवं वुच्चइ-जहण्णठिइयाणं दुपएसियाणं अणंता एज्जवा पण्णना' ? हे भदन्त ! तत्-अथ केनार्थेन-कथं तावद् एवम्-उक्तरीत्या उच्यते यद्-जघन्यस्थितिकानां द्विपदेशिकानाम् पुद्गलानामनन्ताः पर्यवाः प्रज्ञप्ताः, इति, भगवान् आह-गोयमा! हे गौतम ! 'जहण्णठिइए दुपएसिए जहण्णठिइयास दुपएगियस्स दव्यदृयाए तुल्ले' जघन्यस्थितिको द्विप्रदेशिकः पुद्गल स्कन्धोद्विप्रदेशिकस्य जघन्यस्थिति वाले के समान समझना चाहिए । मध्यम स्थिति वाले परमाणुपुद्गल की प्ररूपणा भी इसी प्रकार की है. मगर विठोपता यह है कि मध्यम स्थिति वाला एक परमाणुपुद्गल दुसरे मध्यम स्थिति वाले परमाणुपुद्गल से स्थिति से चतु:स्थानपतित होता है। ___ गौतम-हे भगवन् जघन्य स्थिति वाले अर्थात् एक समय की स्थिति वाले द्विप्रदेशी स्कंधों के कितने पर्याय हैं ?
भववान्- अनन्त पर्याय हैं। गौतम-हे भगवन् ! ऐसा कहने का क्या कारण है ? भगवान्-हे गौतम ! जघन्य स्थितिक एक द्विपदेशी स्कंध दूसरे
ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિવાળા પુદ્ગલ પરમાણુંની પ્રરૂપણ જઘન્ય સ્થિતિવાળાની સમાન સમજવી જોઈએ. મધ્યમ સ્નિતિવાળા પરમાણુ પુદ્ગલની પ્રરૂપણ પણ એવી જાતની છે, પણ વિશેષતા એ છે કે મધ્યમ સ્થિતિવાળા એક પરમાણુ પુદગલ બીજા મધ્યમ સ્થિતિવાળા પરમાણુ પુલથી સ્થિતિએ ચતુ સ્થાન पतित थाय छे.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-જઘન્ય સ્થિતિવાળા અર્થાત્ એક સમયની સ્થિતિવાળા ક્રિપ્રદેશી સ્કલ્પના કેટલા પર્યાય છે?
શ્રી ભગવાન-હે ગૌતમ ! અનન્ત પર્યાય છે. શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન્! એમ કહેવાનું શું કારણ છે? શ્રી ભગવન- હે ગીતમ! જઘન્ય સ્થિતિક એક ક્રિપ્રદેશી સ્કન્ય બીજા