Page Text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद ५ सू.११ मनुष्यपर्यायनिरूपणम्
७६१ चडिए' अवगाहनार्थतया-शरीरोच्छ्यापेक्षया, चतु:स्थानपतितो भवति, 'आइल्लेहिं चउहि नाणेहिं छटाणवडिए' आद्यैश्चतुर्भिमा॑नः पट्स्थानपतितो भवति, 'केवलनाणपजवेहिं तुल्ले' केवलज्ञानपर्यवैस्तुल्यो भवति, 'तिहिं अन्नाणेहिं तिहिं दसणेहिं छटाणवडिए' त्रिभिर्ज्ञान:-मत्यज्ञानश्रुताज्ञानविभङ्गज्ञानरूपैः, त्रिभिदर्शनैः पट्स्थानपतितो भवति, 'केवलदसणपज्ज वेहिं तुल्ले' केवलदर्शनपर्यवे. स्तुल्यो भवति, गौतमः पृच्छति-'जहण्णगुणकालयाणं भंते ! मणुस्साणं केवइया पज्जवा पण्णत्ता ?' हे भदन्त ! जयन्यगुणकालकानां मनुष्याणां कियन्तः पर्यवाः प्रज्ञप्ताः ? भगवान् आह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'अणंता पज्जवा पण्णत्ता' जघन्यगुणकालकानां मनुष्याणामनन्ताः पर्यवाः प्रज्ञप्ताः, गौतमः पृच्छति"से केणटेण भंते ! एवं वुच्चइ-जहण्णगुणकालगाणं मणुस्साणं अणंता पज्जवा पणत्ता ?' हे भदन्त ! तत्-अथ, केनार्थेन व थं तावत्, एवम्-उक्तरीत्या, उच्यते यत्-जघन्यगुणकालकानां मनुष्याणामनन्ताः पर्यवाः प्रज्ञप्ताः ? इति, भगवान् आह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'जहण्ण गुणकालए मणूसे जहण्णगुणकालगस्स मणूसस्स दवट्ठयाए तुल्ले' जघन्यगुणकालको मनुष्यो जघन्यगुणकालकस्य मनुष्यस्य ज्ञानों से षट्स्थानपतित होता है, केवलज्ञान के पर्यायों से तुल्य, तीन अज्ञानों से घटस्थान पतित, तीन दर्शनों से पट्रस्थानपतित और केवलदर्शन के पर्यायों से तुल्य होता है। ___ गौतम-हे भगवन् ! जघन्यगुण काले मनुष्य के कितने पर्याय कहे गए हैं ?
भगवान्-हे गौतम ! अनन्त पर्याय कहे गए हैं। गौतम-हे भगवन् ! ऐसा कहने का क्या कारण है ?
भगवानू-हे गौतम ! एक जघन्यगुण काला मनुष्य दूसरे जघन्य गुण काले मनुप्य से द्रव्य की दृष्टि से तथा प्रदेशों की दृष्टि से પતિત થાય છે, શરૂઆતના ચાર જ્ઞાનથી પસ્થાન પતિત થાય છે, કેવલ જ્ઞાનના પર્યાથી તુલ્ય, ત્રણ અજ્ઞાનોથી પસ્થાન પતિત, ત્રણ દર્શનેથી પથાન પતિત અને કેવળ દર્શનના પર્યાયેથી તુલ્ય થાય છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન્ ! જઘન્ય ગુણ કાળા મનુષ્યના કેટલા પર્યાય डेसा छ ?
શ્રી ભગવાન–હે ગૌતમ ! અનન્ત પર્યાય કહેલા છે. શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન ! એમ કહેવાનું શું કારણ છે?
શ્રી ભગવાન - ગૌતમ! એક જઘન્ય ગુણ કાળે મનુષ્ય બીજા જઘન્ય ગુણ કાળા મનુષ્યથી દ્રવ્યની દૃષ્ટિએ તથા પ્રદેશોની દષ્ટિએ તુર્થ થાય છે,
प्र० ९६
| SR No. | 009339 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 1196 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 80 MB |