Page Text
________________
७०४
अज्ञापनासूत्रे वेहि य छहाणाडिए' अचक्षुर्दर्शनपर्यवैः, पट् स्थानपतितो भवति, तदभिलापश्च पूर्ववदेव बोध्या, ‘एवं उक्कोसगुणकालए चि' एवम्-उक्तरीत्या, उत्कृष्टगुणकालकोऽपि द्वान्द्रियः उत्कृप्टगुणकालकस्य द्वीन्द्रियस्य द्रव्यार्थतया तुल्यः, प्रदेशार्थतया तुल्यः, अवगाहनार्थतया पदस्थानपतितः, स्थित्या त्रिस्थानपतितः, कृष्णवर्णपर्यवैस्तुल्यः, अवशिष्टवर्णगन्धरसस्पर्शपर्यवैः, द्वाभ्यां ज्ञानाभ्याम् , द्वाभ्यासज्ञानाभ्याम् , अचक्षुर्दर्शनपर्यवैश्च पदस्थानपतितो भवति, 'अजहण्णमणुकोसगुणकालए वि एवं चेव' अजघन्यानुत्कृष्टगुणकालकोऽपि द्वीन्द्रियः, एव श्चैव-अजघन्यानुत्कृष्टगुणकालस्य द्वीन्द्रियस्य द्रव्यार्थतया तुल्यः, प्रदेशार्थतया तुल्यः, अवगाहनार्थतया पट्स्थानपतितः, कृष्णवर्णपर्यवैस्तुल्यः, अवशिष्ट वर्णगन्धासस्पर्शपर्यवैः. द्वाभ्यां ज्ञानाभ्याम् द्वाभ्याम् अज्ञानाभ्याम् , अचक्षुर्दर्शनपअज्ञानों और अचक्षुदर्शन के पर्यायों से पट् स्थानपनित होता है।
इसी प्रकार उत्कृष्टगुण काला भी समझना चहिए, अर्थात एक उत्कृष्टगुण काला हीन्द्रिय दूसरे उत्कृष्टगुण काले द्वीन्द्रिय से द्रव्य की दृटि से और प्रदेशों की दृष्टि से तुल्य होता है । अवगाहना की दृष्टि से षट् स्थानपलित होता है, स्थिति से त्रिस्थानपतित है कृष्णवर्ण के पर्यायों से तुल्य होता है शेष वर्ण, गंधों, रसों के पर्यायों से दो ज्ञानों से तथा अचक्षुदर्शन के पर्यायों से षट्स्थानपतित होता है।
मध्यमगुण काला हीन्द्रिय भी इसी प्रकार हैं अर्थात् एक मध्यमगुण काला दूसरे मध्यनगुण काले दीन्द्रिय से द्रव्य और प्रदेशों की __ अपेक्षा तुल्य है । अवगाहना से षट् स्थानपतित होता है। स्थिति से विस्थानपतिन होता है । कृष्णवर्ग केपर्यायों से तुल्य होता है,
એ પ્રકારે ઉત્કૃષ્ટ ગુણ કાળા પણ સમજવા જોઈએ. અર્થાત્ એક ઉત્કૃષ્ટ ગુણ કાળા હીન્દ્રિય બીજા ઉત્કૃષ્ટ ગુણ કાળા હીન્દ્રિયથી દ્રવ્યની દ્રષ્ટિએ અને પ્રદેશની દૃષ્ટિએ તુલ્ય થાય છે. અવગાહનાની દષ્ટિએ ચતુ સ્થાન પતિત થાય છે. સ્થિતિથી વિસ્થાન પતિત થાય છે. કૃષ્ણવર્ણના પર્યાયેથી તુલ્ય થાય છે, શેષ વણે, ગ ધો, રસો અને સ્પર્શાના પર્યાયથી, જ્ઞાનથી. બે અજ્ઞાનથી તથા અચક્ષુદશનના પર્યાયેથી સ્થાન પતિત થાય છે. | મધ્યમ ગુણ કાળા દ્વીન્દ્રિય પણ એ પ્રકારે છે, અર્થાત્ એક મધ્યમ ગુણ કાળા બીજા મધ્યમ ગુણ કાળા કીન્દ્રિયથી દ્રવ્ય અને પ્રદેશની અપેક્ષાએ તુલ્ય છે. અવગાહનાથી ષટ્રસ્થાન પતિત થાય છે, સ્થિતિથી ત્રિસ્થાન પતિત થાય છે. કૃષ્ણ વર્ણના પર્યાથી તુલ્ય થાય છે, શેષવર્ણો, ગધે, રસ અને
| SR No. | 009339 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 1196 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 80 MB |