Page Text
________________
प्रपयोधितो टीका पद ३ सू.३ गतिहारमाश्रित्याल्पवहुत्वम् प्रत्येकं प्रतरासंख्येयभागवतिश्रेणिगताकाशप्रदेशराशिप्रमाणत्वात् , तेभ्यः सिद्धानामनन्तलम् अभव्येभ्योऽनन्त गुणत्वात्, तेभ्यस्तिर्यग्योनिकानामनन्त गुणत्वं वनस्पति कायिकानां सिद्धेभ्योऽपि अनन्तगुणत्वात्, इत्येवं मनुष्यनैरयिक तिर्यग्योनिकदेव सिद्धरूपाणां पञ्चानासल्पवहुत्वं प्रतिपाद्य सम्प्रति नैरयिक तिर्यग्योनिक तैर्यग्योनिकी मनुष्यमानुपी देव देवीसिद्धरवरूपाणामष्टानामल्पबहुत्वमाह'एएसिणं मंते ! नेरइयाणं' हे भदन्त ! एतेषां खलु पूर्वोक्तानां नैरयिकाणाम् 'तिरिक्ख जोणियाण' तिर्षग्योनिकानाम् 'तिरिख नोणीणीणं' तैर्यग्योनिकीनाम्, 'मगुस्परण' मनुष्याणाम् , 'मगुस्पोणं' मानुपीणाम् 'देवाणं देवीणं' देवानां देवीनाम् 'सिद्धाण य अट्ट' सिद्धानाञ्चेति अष्टानाम् 'गइ अणुवाएणं' गत्यनुपातेनउत्पत्यनुसारेण, 'समासेणं' समासेन-संक्षेपेण 'कयरे कयरेहितो' कतरे कतरेभ्यो जोवेभ्यः 'अप्पा वा, बहुया वा, तुल्ला वा, विसेसाहिया वा' अल्पावा, ख्यात भागवत्ती श्रेणियों के आकाश प्रदेशों की राशि के बराबर हैं । सिद्ध उनसे भी अनन्तगुणा हैं, क्यों कि वे अभव्यों से अनन्तगुणा हैं । सिद्धों की अपेक्षा तिथच अनन्तगुणित हैं। क्योंकि अकेले वनस्पतिकायिक ही सिद्धों से अनन्तगुणा हैं । यह अनुष्यों, नारकों, तिर्यंचों, देवों और सिद्धों का अल्पवहुत्व बतलाया गया है।
'अय नारक, तिर्यंच, तिर्यचनी, मनुष्य, मनुष्यनी, देव, देवी और सिद्ध, इन आठ का अल्पबहुत्व कहते हैं
श्री गौतमस्वामी प्रश्न करते हैं-हे भगवन् ! इन नारकों तिर्यंचों, तिर्यचनियों, मनुष्यों, मनुष्यनियों, देवों, देवियों और सिद्धों इन आठ गतियों की अपेक्षा से, संक्षेप से, कौन किसकी अपेक्षा अल्प, बहुत, तुल्य अथवा विशेषाधिक है? વ્યન્તર અને તિષ્ક પ્રતરની અસંખ્યાત ભાગવતી શ્રેણિયેના આકાશ પ્રદેશની રાશિની બરાબર છે. સિદ્ધ તેમનાથી પણ અનન્ત ગુણા છે, કેમકે તેઓ અભથી અનન્ત ગુણ છે. સિદ્ધોની અપેક્ષાએ તિર્યંચ અનન્ત ગુણિત છે, કેમકે એકલા વનસ્પતિ કાયિક જ સિદ્ધમાં અનન્ત ગુણ છે. આ મનુષ્ય નારકે, તિર્યંચે, દેવે અને સિદ્ધોનું અ૫ત્વ બહત્વ બતાવ્યું છે.
के ना२४, तिय"य, तिय यनी, मनुष्य, मनुष्य स्त्री, हेव, देवी, मन સિદ્ધ આ આઠનું અ૯૫ બહુ કહે છે
श्री गौतभस्वामी प्रश्न ४२ छ-सन् १ मा ना, तिय था, तिय:ચીનિયે, મનુષ્ય, મનુષ્યસ્ત્રિ, દે, દેવિ અને સિદ્ધ આ આઠ ગતિની અપેક્ષાએ સંક્ષેપથી કોણ કોની અપેક્ષાએ અપ બહુ તુલ્ય અથવા વિશેષાધિક છે ?
| SR No. | 009339 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 1196 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 80 MB |