Page Text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद ५ सू.८ पृथ्वीकायिकादीनां पर्यायनिरूपणम् ६७९ हे भदन्त ! तत् अथ, केनार्थेन-कथं तावत् , एवम्-उक्तरीत्या, उच्यते यत्-जघन्यस्थितिकानां पृथिवी कायिकानाम् अन्न्ताः पर्यनाः प्रज्ञप्ताः ? इति,
भगवान् आह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'जाण्णठिइए पुढविकाइए जहण्णठिइयस्स पुढ विकाइयस्स' जघन्यस्थितिकः पृथिवीकायिको जघन्यस्थितिकस्य पृथिवीकायिकस्य 'दबट्टयाए तुल्ले' द्रव्यार्थतया तुल्यो भवति 'पएसट्टयाए तुल्ले' प्रदेशार्थतया तुल्यो भवति, 'ओगाहणयाए चउढाणवडिए' अवगाहनार्थतया चतुःस्थानपतितो भवति, तदभिलापक्रमश्च पूर्वोपदर्शिनदिशा अव. सेयः, 'ठिइए तुल्ले' स्थित्या-आयुःकर्मानुभवलक्षण स्थित्यपेक्षया तुल्यो भवति, 'वण्णगंधरसफासपज्जवेहि वर्णगंधरसस्पर्श यवैः, 'सइअन्नाण पज्जवेहि' मत्यज्ञान पर्यवैः, 'सुयअण्णाणपज्ज वेहिं श्रुताज्ञानपर्यवैः, 'अघकाबुदसणपजवेहिं' अचक्षुदर्शनपर्यवैः 'छहाणवडिए' पट् स्थानपतितो भवति, तदभिलापस्तु पूर्वोपदर्शित दिशैव स्वयमूह्यः, ‘एवं उक्कोसठिए वि' एवम्-पूर्वोक्तरीत्या, उत्कृष्ट स्थितिकोपि वाले पृथ्वीकायिकों के अनन्त पर्याय कहे हैं ? __ भगवान्-हे गौतम ! एक जघन्य रिथलि वाला पृथ्वीकायिक दूसरे जघन्य स्थिति वाले पृथ्वीकायिक से द्रव्य की अपेक्षा तुल्य होता है, प्रदेशों की अपेक्षा श्री तुल्प होता है अवगाहना की अपेक्षा चतुःस्थानपतित होता है, उनका उच्चारणपूर्ववत् कर लेना चाहिए । स्थिति की अपेक्षा तुल्य होता है, वर्ण, गंध, रस और स्पर्श के पर्यायों से, मत्यज्ञान के पर्यायो ले, श्रुत्ताज्ञान के पर्यायो से तथा अचक्षुदर्शन के पर्यायों से षट्स्वानपतित होता है। उनका उच्चा रणपूर्ववत् कर लेना चाहिए। __उत्कृष्ट स्थिति वाले पृथ्वीकायिक के विषय में भी ऐसा ही है, अर्थात् वह भी दूसरे उत्कृष्ट स्थिति हाले पृथ्विीकायिक की अपेक्षा
શ્રી ભગવાન–હે ગૌતમ ! એક જઘન્ય સ્થિતિવાળા પૃથ્વીકાયિક બીજા જઘન્ય સ્થિતિવાળા પૃથ્વીકાયિકથી દ્રવ્યની અપેક્ષાએ તુલ્ય હોય છે પ્રદેશની અપેક્ષાએ પણ તુલ્ય હોય છે. અવગાહનાની અપેક્ષાએ ચતુથાન પતિત હેય છે. તેમના ઉચ્ચારણ પૂર્વવત્ કરી લેવા જોઈએ. રિથતિની અપેક્ષાએ તુલ્ય થાય છે વર્ણ, ગંધ, રસ અને સ્પર્શના પર્યાયથી, મત્યજ્ઞાનના પર્યાથી, થતાજ્ઞાનના પર્યાયોથી તથા અચક્ષુદર્શના પરથી પટસ્થાન પતિત થાય છે. તેમના ઉચ્ચારણ પૂર્વવત્ કરી લેવાં જોઈએ
ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિવાળા પૃથ્વીકાયિકના વિષયને પણ એમજ છે, અર્થાતૃ તે પણ બીજા ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિવાળા પૃથ્વી કાયિકની અપેક્ષાએ દ્રવ્યથી તુલ્ય છે.
| SR No. | 009339 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 1196 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 80 MB |