Page Text
________________
६५६
प्रडापनास्त्रे दर्शनी खलु नैरयिकः, 'जहण्णचकखुदंसणिस्स नेरइयस्स दवट्टयाए तुल्ले जघन्यचक्षुर्दर्श निनो नैरयिकस्य द्रव्यार्थतया तुल्यो भाति, 'पएसट्टयाए तुल्ले प्रदेशार्थतया तुल्यो भवति, 'ओगाहणट्टयाए चउठाणवडिए' अवगाहनार्थतया चतुः स्थानपतितो भवति तथाचावगाहनापेक्षया जघन्य चक्षुर्दशनी नैरयिको जघन्यचक्षुर्दशनिनो नैरयिकस्य असंख्येयभागहीनो बा, संख्येयभागहीनो वा, संख्येयगुणहीनो वा, असंरव्येयगुणहीनो वा भवति, असंख्येयभागाभ्यधिको वा, संख्येयभागाभ्यधिको वा, संख्येयगुणाभ्यधिको वा, असंख्येयगुणाभ्यधिको वा भवतीति भावः, 'ठिईए चउट्ठाणवडिए' स्थित्या-आयुः कर्मानुभवलक्षणस्थित्यपेक्षया चतुःस्थानपतितो भवति, तदमिलापश्च पूर्ववत्स्वयमूहनीयः, 'वण्णगंधरसफासपजवे हिं, निहिं नाणेहिं तिहिं अण्णाणेहि छठ्ठाणबडिए' वर्णगन्धरसस्पर्शपर्यवैः, त्रिभिमा॑नः मतिश्रुतावधिलक्षणज्ञानपर्यवेः, त्रिमिरज्ञानः मत्यज्ञानश्रुताज्ञान
भगवान-गौतम ! एक जघन्य चक्षुदर्शनी नारक दूसरे जघन्य चक्षुदर्शनी नारक से द्रव्य की अपेक्षा तुल्य है, प्रदेशों की अपेक्षा से तुल्य है किन्तु अवागाहना की अपेक्षा से चतुःस्थान पतिन होता है । इस प्रकार एक जघन्य चक्षुदर्शनी नारक दूसरे जघन्य चतुदर्शनी नारक ले अवाहना की अपेक्षा असंख्यात भाग हीन, संख्यातभाग हीन, संख्यानगुण हीन अथवा असख्यातगुण हीन होता है। यदि अधिक हो तो असंख्यातभाग अधिक संख्यातभाग अधिक संख्यातगुण अधिक अथवा असंख्यातगुण अधिक हो सकता है। स्थिति की अपेक्षा भी चतुःस्थानपतित होता हैं, उसका उच्चारण पहले के समान कर लेना चाहिए । वर्ण, गंध, रस और स्पर्श के पर्यायों की अपेक्षा मति श्रत और अवधि, इनके पर्यायों से तीन ज्ञान की अपेक्षा. मत्यज्ञान, श्रुताज्ञान एवं विभंगज्ञान रूप तीन अज्ञानों की अपेक्षा ચક્ષદશની નારકથી દ્રવ્યની અપેક્ષાએ તુલ્ય છે, પ્રદેશોની અપેક્ષાએ તુલ્ય છે પણ અવગાહનાની અપેક્ષાએ ચતુઃસ્થાન પતિત થાય છે એ રીતે એક જઘન્ય ચક્ષુદર્શની નારક બીજા જઘન્ય ચક્ષુદશની નારકથી અવગાહનાની અપેક્ષા અસ ખ્યાતભાગ હીન, સંખ્યાત ભાગહીન, સંખ્યાત ગુણહીન અથવા અસંખ્યાત ગુણહીન થાય છે. જે અધિક હોય તે અસંખ્યાત ભાગ અધિક, સંથાત ભાગ અધિક, સ ખ્યાત ગુણ અધિક અથવા અસંખ્યાત ગુણ અધિક, થઈ શકે છે. સ્થિતિની અપેક્ષાએ પણ ચતુઃસ્થાન પતિત થાય છે તેનું ઉચ્ચારણ પહેલાના જેવું કરી લેવું જોઈએ વર્ણ, ગ ધ, રસ અને સ્પર્શના પર્યાચેની અપેક્ષાઓ, મતિ, શ્રુત અને અવધિ આ ત્રણે જ્ઞાન પર્યાની અપેક્ષાએ મત્યજ્ઞાન, કૃતારાન, તેમજ વિભાગજ્ઞાન રૂપ ત્રણ અજ્ઞાની અપેક્ષાએ ષસ્થાન
| SR No. | 009339 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 1196 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 80 MB |