Page Text
________________
६३८
taratसूत्रे
1
पज्जवे हिं' वर्णगन्धरसस्पर्श पर्यवैः, 'तिर्हि नाणेहिं तिर्हि अण्णाणेहि, तिहिं दंसहिं छाणवडिए' त्रिभिर्ज्ञान:-मति श्रुतावधिज्ञानरूपः त्रिभिः अज्ञान:-मत्यज्ञान श्रुताज्ञानविभङ्गज्ञानरूपैः, त्रिभिः दर्शनैः चक्षुरचक्षुरखवि दर्शनरूपैथ उत्कृष्टशवगाहनको नैरयिकः पट्ट स्थानपतितो भवति तथा च वर्णादिभिरुत्कृष्टावगाहनको नैरयिकः उत्कृष्टावगाहन कस्य नैरविकान्तरम्य अनन्तभाग हीनो वा, असं ख्येयभागहीनो वा संख्येयभागहीनो वा संख्येयगुण हीनो चा, असंख्येयगुणहीनो वा, अनन्तगुण हीनो वा भवति, अनन्त मागाभ्यधिको वा, असंख्येयभागाभ्यधिको वा संख्येयभागाभ्यधिको वा संख्येयगुणाभ्यधिको वा, असंख्येयगुणाभ्यधिको वा, अनन्तगुणाभ्यधिको वा भवति इति भावः,
तत्रोत्कृष्टावगाहनकानां त्रीणि ज्ञानानि, त्रीणि अज्ञानानि वा नियमतोऽवसेयानि न तु भजनया, भजनादेतोः संमृद्धिमा संज्ञि पञ्चेन्द्रियोत्पादस्य तेषा अज्ञान और तीन दर्शन के पर्यायों से पदस्थानपतित हानि-वृद्धि समझनी चाहिए | तात्पर्य यह है कि एक उत्कृष्ट अवगाहना वाला नारक दूसरे उत्कृष्ट अवगाहना वाले नारक की अपेक्षा से उक्त वर्ण आदि अथवा ज्ञानादि पर्यायों से हीन होता है तो अनन्तभाग हीन, असंख्यात भाग हीन, संख्यात भाग हीन, संख्यातगुणहीन असंख्यातगुण हीन अथवा अनन्तगुण हीन होता है । और यदि अधिक हुआ तो अनन्तभाग अधिक, असंख्यातभाग अधिक संख्यातभाग अधिक, संख्यातगुण अधिक असंख्यातगुण अधिक अथवा अनन्तगुण अधिक होता है ।
उत्कृष्ट अवगाहना वाले नारकों में तीन ज्ञान अथवा तीन अज्ञान नियम से होते हैं, भजना से नहीं, क्योंकि उत्कृष्ट अवगाहना वाले नारकों में संमूर्छिम असंज्ञी पंचेन्द्रिय की उत्पत्ति नहीं
અને ત્રણ દનના પર્યાયેાથી સ્થાન પતિત હાનિ-વૃદ્ધિ સમજવી ોઇએ તાત્પય એ છે કે એક ઉત્કૃષ્ટ અવગાહનાવાળા નારક ખીજા ઉત્કૃષ્ટ અવગાહના વાળા નારકની અપેક્ષાએ ઉક્તવણુ આદિ અથવા જ્ઞાનાદિ પર્યાયેાથી હીન થાય છે તા અનન્ત ભાગ હીન, અસંખ્યાત ભાગ હીન, સખ્યાતભાગહીન, સ ખ્યાત ગુણુહીન, અસંખ્યાત ગુણુહીન અથવા અનન્ત ગુણહીન થાય છે, અને જો અધિક થાય તે અનન્ત ભાગ અધિક, અસંખ્યાત ભાગ અધિક, સ ંખ્યાત ભાગ અધિક સંખ્યાત ગુણુ અધિક, અસ ખ્યાત ગુણ અધિક અથવા અનન્તગુણ અધિક થાય છે. ઉત્કૃષ્ટ અવગાહનાવાળા નારકેામાં ત્રણ જ્ઞાન અથવા ત્રણ અજ્ઞાન નિયમથી થાય છે. ભજનાથી નહી, કેમકે ઉત્કૃષ્ટ અવગાહનાવાળા નારકામા સમૂમિ
| SR No. | 009339 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 1196 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 80 MB |