________________
प्रेमयबोधिनी टीका पद ५ सू०४ पृथ्वीकायिकादीनां पर्यायनिरूपणम् ५९७ भवति, 'ओगाहणट्टयाए चउहाणवडिए' अवगाहनार्थतया -शरीरोच्छ्यतया तेजःकायिकश्चतुः स्थानपतितो भवति, तथा चैकस्तेजः कायिकस्तेजःकायिकान्तरस्यापेक्षया असंख्येयभागहीनो वा, संख्येयभागहीनो वा, संख्येयगुणहीनो वा, असंख्येयगुणहीनो वा भवति, 'ठिईए तिहाणबडिए' स्थित्या-आयुः कर्मानुभवलक्षणस्थित्यपेक्षया तेजःकायिक स्त्रिस्थानपतितो भवति-असंख्येयभागहीनो वा, संख्येयभागहीनो वा, संख्येयगुणहीनो वा, असंख्येयभागाभ्यधिको वा, संख्येयभागाभ्यधिको वा, संख्येयगुणाभ्यधिको वा भवति, 'वण्णगंधरसफास मइअण्णाण सुयअण्णाय अचक्खुदंसण पज्जवेहि य छटाणवडिए' वर्णगन्धरसस्पर्शमत्यज्ञानश्रुताज्ञानाचक्षुर्दर्शनपर्यवैश्व, तेजाकाजिस्तेजःकायिकान्तरापेक्षया षट्स्थानपतितो भवति तथा च वर्णगन्धरुसस्पर्शमत्यज्ञान श्रुता. चतुःस्थानपतित होता है, अर्थात् एक तेजस्कायिक दूसरे तेजस्कायिक की अपेक्षा अवगाहना अर्थात् शरीर की ऊंचाई में अगर हीन होता हैं तो असंख्यात भाग हीन, संख्यातभाग हीन, संख्यातगुण हीन अथवा असंख्यातगुण हीन होता है और यदि अधिक होता है तो चतुःस्थानपतित अधिक होता है । स्थिति की अपेक्षा से विस्थानपतित होता है, अर्थात् असंख्यात भाग हीन, संख्यात भाग हीन, संख्यातगुण हीन होता है या असंख्यातभाग अधिक, संख्यातभाग अधिक या संख्यातगुण अधिक होता है। __ वर्ण, गंध, रस स्पर्श, मत्यज्ञान, श्रुताज्ञान और अचक्षुदर्शन के पर्यायों की अपेक्षा से एक तेजस्कायिक दूसरे तेजस्कायिक की अपेक्षा षटूस्थानपतित होता है, अर्थात् अनन्तभाग हीन, असंख्यात અવગાહનાની દિષ્ટએ ચતુઃસ્થાન પતિત થાય છે, અર્થાત્ એક તેજસ્કાયિક બીજા તેજસ્કાચિકની અપેક્ષાએ અવગાહના અર્થાત્ શરીરની ઉંચાઈમાં અગર હીન બને છે તો અસંખ્યાત ભાગ હીન, સંખ્યાત ભાગહીન, સંખ્યાત ગુણહીન અથવા અસંખ્યાત ગુણ હીન થાય છે અને જે અધિક થાય છે તે ચતુઃસ્થાન પતિત અધિક થાય છે. સ્થિતિની અપેક્ષાએ ત્રિસ્થાન પતિત થાય છે, અર્થાત્ અસંખ્યાત ભાગહીન, સંખ્યાત ભાગહીન, સંખ્યાત ગુણહીન થાય છે, અગર અસ ખ્યાત ભાગ અધિક સંખ્યાત ભાગ અધિક અગર સંખ્યાત ગુણ અધિક થાય છે.
प, मध, २स, २५, भत्यज्ञान, श्रुताज्ञान, भने अन्य दशमना पया. યેની અપેક્ષાએ એક તેજસ્કાયિક બીજા તેજસકાયિકની અપેક્ષાએ સ્થાન પતિ બને છે. અર્થાત્ અનન્ત ભાગહીન, અસંખ્યાત ભાગહીન, સંખ્યાત ભાગહીન,