Page Text
________________
प्रमेयवोधिनी टीका पद ५ सू.०४ पृश्वीकायिकादीनां पर्यायनिरूपणम् ५५५ पर्यवाः प्रज्ञप्ताः, गौतमस्तन ! हेतुं पृच्छति-से केणटेणं भंते ! एवं बुच्चइआउकाइयाणं अणंता पज्जवा पण्णता ?' हे भदन्त ! तत-अथ केनार्थेन-कयं तावत्, एवमुच्यते-अप्कायिकानास् अनन्ताः पर्यवाः प्रज्ञप्ता: ? इति, भगवान् हेतुं प्रतिपादयति-'गोयमा !' हे गौतम ! 'आउकाइए आउकाइयस्स दवट्टयाए तुल्ले' एकः अप्कायिकः अन्यस्य अकायिकस्य द्रव्याथैतया-द्रव्याथिकनयेन तुल्यो भवति, 'पएसट्टयाए तुल्ले' प्रदेशार्थतया तुल्यो भवति, 'ओगाहणट्टयाए चउहाणवडिए' अवगाहनार्थतया .चतुः स्थानपतितो भवति तथा चैकोऽप्कायिकः अप्कायिकान्तरापेक्षया असंख्येयभागहीनो वा, संख्येयभागहीनो वा, संख्येयगुणाभ्यधिको चा, असंख्येयगुणाभ्यधिको वा भवतीत्याशयः, 'ठिईए तिहाणवडिए' स्थित्या-स्थित्यपेक्षया एकोऽप्कायिकः अप्कायिकान्तरापेक्षया त्रिस्थानपतितो भवति, तथा चाकायिकः अप्कायिकान्तरापेक्षया असं ख्येयभागहीनो वा, संख्येयभागहीनो बा, संख्येयगुणहीनो वा भवति, असंख्येयभागाल्यधिको वा, संख्येयभागाभ्यधिको वा, संख्येयगुणाभ्यधिको वा भवतीति भावः, किन्तु-'वण्णगंधरसफास मइ अण्णाण सुयअण्णाण अचक्खुहेतु से ऐसा कहा जाता है कि अप्कायिकों के अनन्त पर्याय हैं ? भगवान हेतु का प्रतिपादन करते हैं-हे गौतम ! एक अप्कायिक दूसरे अपकायिक से द्रव्य की दृष्टि से तुल्य है और प्रदेशों की दृष्टि से भी तुल्य है। किन्तु अवगोहना की दृष्टि से चतुःस्थालपतित है। एक अप्कायिक दूसरे अपलाधिक से अवगाहना में असंख्यातभाग हीन होता है या संख्यातभाग हीन होता है, संख्यातगुणा अधिक होता है अथवा असंख्यातगुणा अधिक होता है । स्थिति की अपेक्षा से एक अप्कायिक दूसरे अप्कायिक से त्रिस्थानपतित होता है, अर्थात् असंख्यात भाग हीन, संख्यातभाग हीन या संख्यातगुण हीन होता है अथवा असंख्यात भाग अधिक, संख्यात भाग अधिक
શ્રી ભગવાન હેતનું પ્રતિપાદન કરે છે-ગૌતમ ! એક અકાયિક બીજા અષ્કાયિકથી દ્રવ્યની દષ્ટિએ તુલ્ય છે અને પ્રદેશની દષ્ટિએ પણ તુલ્ય છે, કિન્તુ અવગાહનાની દૃષ્ટિએ ચતુસ્થાન પતિત છે. એક અચ્છાયિક બીજા અષ્ઠાયિકથી અસંખ્યાત ભાગહીન થાય છે અગર સંખ્યાત ભાગહીન થાય છે. સંખ્યાતગુણા અધિક થાય છે અથવા અસ ખ્યાતગુણ અધિક થાય છે. સ્થિતિની અપેક્ષાએ એક અચ્છાયિક બીજા અકાચિંકથી ત્રિસ્થાન પતિત થાય છે, અર્થાત્ અસંખ્યાત ભાગહીન, સા ખ્યાતભાગ હીન અગર સંખ્યાતગુણહીન થાય છે. અથવા અસંખ્યાતભાગ અધિક, સંખ્યાતભાગ અધિક અગર સંખ્યાતગુણ અધિક
| SR No. | 009339 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 1196 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 80 MB |