________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद ३ सू.३३ क्षेत्रानुसारेण द्वीन्द्रियाद्यल्पवहुत्वम् ३२१ लोकतिर्यग्लोके तत्प्रतरद्वयवर्तिनस्त्रीन्द्रिया असंख्येयगुणा भवन्ति प्रागुक्तयुक्ते, सेभ्योऽपि 'अहोलोए संखिज्जगुणा' अधोलोके वर्तमानाः त्रीन्द्रियाः संख्येयगुणा भवन्ति, तेभ्योऽपि-'तिरियलोए संखिज्जगुणा' तिर्यग्लोके वर्तमाना स्त्रीन्द्रियाः संख्येयगुणाः भवन्ति, प्रागुक्तयुक्तेः।
अथापर्याप्तक त्रीन्द्रियाणामल्पबहुत्वं प्ररूपयति-'खेत्ताणुवाएणं' क्षेत्रानुपातेन क्षेत्रानुसारेण 'सब्बत्थोवा तेइंदिया अपज्जत्तया' उड्डूलोए' सर्वस्तोका:-सर्वेभ्योऽल्पाः, त्रीन्द्रिया अपर्याप्तकाः ऊर्ध्वलोके वर्तमाना भवन्ति, तेभ्योऽपि 'उडलोय तिरियलोए असंखिजगुणा' ऊर्ध्वलोकतिर्यग्लोके तत्प्रतरद्वयवर्तिनस्त्रीन्द्रिया अपर्याप्तकाः असंख्येयगुणा भवन्ति, तेभ्योऽपि-'तेलोक्के असंखिज्जगुणा' त्रैलोक्ये -लोकत्रयवर्तिनोऽपर्याप्तकास्त्रीन्द्रियाः असंख्येयगुणा भवन्ति, प्रागुक्तयुक्तेः, तेभ्योऽपि 'अहोलोयतिरियलोए असंखिज्जगुणा' अधोलोकतिर्यग्लोके तत्प्रतरदयवर्तिनोऽपर्याप्तकास्त्रीन्द्रियाः असंख्येयगुणा भवन्ति, प्रागुक्त युक्तेः, तेभ्योऽपि -अहोलोए संखिज्जगुणा' अधोलोके वर्तमाना अपर्याप्तकास्त्रीन्द्रिया संख्येयगुणा भवन्ति, तेभ्योऽपि 'तिरियलोए संखिज्जगुणा' तिर्यग्लोके वर्तमाना अपर्याप्तक त्रीन्द्रियाः संख्येयगुणा भवन्ति, प्रागुक्तयुक्तेः । -तिर्य ग्लोक में असंख्यातगुणो हैं । अधोलोक-तिर्यग्लोक नामक प्रतरों की अपेक्षा अधोलोक में संख्यातगुणा अधिक हैं। अधोलोक - की अपेक्षा तिर्यग्रोक में संख्यालगुणा अधिक हैं । इस का कारण पूर्ववत् ही है।
अपर्याप्त त्रीन्द्रियों का अल्पबहत्व-क्षेत्र की अपेक्षा सब से कम अपर्याप्त त्रीन्द्रिय ऊ बलोक में हैं। अबलोक की अपेक्षा अवलोक-तिर्यग्लोक में संख्यातगुणा अधिक हैं। अवलोक-तिर्य ग्लोक की अपेक्षा त्रैलोक्य मे असंख्यातगुणा हैं । त्रैलोक्य की अपेक्षा अधोलोक -तिर्यग्लोक मे असंख्यातगुणा हैं। अधोलोक-तिर्यग्लोक की अपेक्षा કરતાં શૈલેયા અસંખ્યાતગણુ છે. જ્યના કરતાં અલક-તિર્યકલોકમાં સંખ્યાતગણુ છે, અલેકતિર્યલેકનામના પ્રત કરતાં અલોકમાં સંખ્યાતગણા વધારે છે. અલેકના કરતા તિકલાકમાં સંધ્યાતગણું વધારે છે. તેનું કારણ પહેલાના કથન પ્રમાણે જ છે. તેમ સમજવું.
અપર્યાપક ત્રીન્દ્રિયાનું અલ્પ બહુત્વ ક્ષેત્રની અપેક્ષાથી. સૌથી ઓછા અપર્યાપ્તક ત્રીન્દ્રિય ઉર્વલોકમાં છે ઉર્વ લેક કરતાં ઉલેક-તિ કલેકમાં અસંખ્યાત ગણા વધારે છે. ઉલેક તિર્થંકલેક કરતાં રોલેક્યમાં અસંખ્યાત ગણું છે, જ્યના કરતા અધોલેક
प्र० ४१