Page Text
________________
प्रशापनासूत्र बहवः पूर्वोक्त प्रतरद्वयसंस्पर्शिनो भवन्ति, तेभ्योऽपि 'तिरियलोए असंखेजगुणा' तिर्यग्लोके-तिर्यग्लोकप्रतरवर्तिनो भवनपतयोऽसंख्येयगुणा भवन्ति, तीर्थद्वराणां समवसरणादौ वन्दनार्थ, रमणीयद्वीपेषु क्रीडाथ तेपामागमनसंभवात्, आगतानाञ्च चिरकालमप्यवस्थानसभावात, तेभ्योऽपि 'अहोलोए असंखेज्जगुणा' अधोलोके-अधोलोकप्रतरवर्तिनो भवनपतयोऽसंख्येयगुणा भवन्ति, भवनपतीनाम् अधोलोकस्य स्वस्थानत्वेनासंख्येयगुणत्वसंभवात, ___ अथ भवनपति देवीनामल्पवहुत्वं प्रतिपादयति-'खेत्ताणुवाएणं' क्षेत्रातुपातेन -क्षेत्रानुसारेण 'सव्वत्थोवाओ भवणवासिणीओ देवीओ उडलोए' सर्वस्तोकाःसर्वाभ्योऽल्पाः भवनवासिन्यो देव्यः ऊर्श्वलोके-ऊलोकप्रतरवर्तिन्यो भवन्ति भवनपतिविपयकपूर्वोक्तयुक्तेः, ताभ्यः-'उड्डलोयतिरियलोए असंखेज्जगुणा' कषाय समुद्घात की प्राप्ति के कारण बहुत-से भवनपति पूर्वोक्त दोनों प्रतरों का स्पर्श करते हैं । उनकी अपेक्षा तिर्यग्लोक में भवनपति असंख्घातगुणा हैं, क्योंकि वे तीर्थंकरों के समवसरण में उनकी वन्दना के लिए तथा रमणीय द्वीपों में क्रीडा करने के लिए जाते हैं
और जब वहां पहुंचते हैं तो चिरकाल तक ठहरते भी हैं। उनकी अपेक्षा भी अधोलोक में असंख्यातगुणा है । अधोलोक भवनपतियों का स्वस्थान है अतएव उनका वहां असंख्यातपणा होना संभव ही है।
भवनपति देवियों का अल्पवहुत्व-क्षेत्र की अपेक्षा सब से कम भवनवासिनी देवियां ऊर्ध्वलोक में अर्थात् ऊर्ध्वलोकप्रतर में हैं। इस का कारण पहले भवनपति देवों के प्रकरण में बतलाया जा चुका है। उन की अपेक्षा ऊर्ध्वलोक-तिर्यग्लोक नामक प्रतरों में संख्यातगुणी પ્રાપ્તિના કારણે ઘણુ ભવનપતિ પૂર્વોક્ત બન્ને પ્રતરને સ્પર્શ કરે છે. તેના કરતાં પણ તિર્યકમાં ભવનપતિ અસંખ્યાત ગણે છે, કેમકે તેઓ તીર્થ કરીના સમવસરણમાં તેઓને વંદના કરવા માટે તથા રમણીય દ્વીપમાં કીડા કરવા માટે જાય છે. અને જ્યારે તેઓ ત્યાં પહોંચે છે. તો લાંબો સમય પર્યન્ત ત્યાં રહે પણ છે. તેમની અપેક્ષાથી પણ અધેલકમાં અસંખ્યાતગણા છે. અધેલક ભવનપતિનું સ્વાસ્થાન છે તેથી જ તેઓનું ત્યાં અસંખ્યાતપણું डा सावित छे.
ભવનપતિ દેવિયેનું અલપ બહુપણુ ક્ષેત્રની અપેક્ષાએ સૌથી ઓછું છે. ભવનવાસીની દેવિ ઊર્વકમાં અર્થાત્ ઉદ્ઘલેક પ્રતરમાં છે. તેનું કારણ પહેલાં ભવનપતિ દેના પ્રકરણમાં બતાવવામાં આવી ગયેલ છે. તેના કરતાં ઊલેક તિયશ્લેક નામના પ્રતોમાં અસંખ્યાત ગણી દેવી છે. તેના
| SR No. | 009339 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 1196 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 80 MB |