________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद ३ सू.२८ जीवपुद्गलादीनामल्पबहुत्वम् तेषां प्रक्षेपेऽपि किश्चिदधिकत्वेन अद्धासमयेभ्यः सर्वद्रयानाम् विशेषाधिकत्वं भवति, तेभ्योऽपि 'सव्यपएसा अणतगुणा' सर्वप्रदेशा अनन्तगुणा भवन्ति, आकाशस्यानन्तत्वात, तेभ्योऽपि सव्वपज्जवा अणंतगुणा' सर्वपर्यवाः अनन्तगुणा भवन्ति, एकैकाकाशप्रदेशेऽनन्तागुरुलघुपर्यायाणां सद्भावात् इति 'दार' त्रयोविशम् जीवद्वारं समाप्तम् । सू० २८ ॥
क्षेत्रद्वारवक्तव्यतामूलम्-खेत्ताणुवाएर्ण सव्वत्थोवा जीवा उड्डलोयतिरियलोए अहोलोय तिरियलोए विसेसाहिया, तिरियलोए असंखेजगुणा, तेलुक्के असंखेज्जगुणा, उड्डलोए असंखेज्जगुणा अहोलोए विसेसाहिया २४ ॥सू० २९॥ ___ छाया-क्षेत्रानुपातेन सर्वस्तोका जीया ऊलोकतिर्यग्लोके अधोलोकतिर्यग्लोके विशेपाधिकाः, तिर्यग्लोके असंख्येयगुणाः, त्रैलोक्ये असंख्येयगुणाः, द्रव्यों की अपेक्षा सर्व प्रदेश अनन्तगुणा हैं, क्योंकि आकाश अनन्त प्रदेशी हैं । सर्वप्रदेशों की अपेक्षा सर्व पर्याय अनन्तगुणा हैं, क्योंकि एक-एक आकाशप्रदेश में अनन्त-अनन्त अगुरुलधु पर्याय विद्यमान हैं । २३वां जीवडार समाप्त ॥२८॥
क्षेत्रद्वार वक्तव्यता शब्दार्थ-(खेत्ताणुवाएणं) क्षेत्र की अपेक्षा से (सव्वत्थोवा जीवा) सबसे कम जीव (उडलोय तिरियलोए) ऊर्ध्वलोक-तिलोक में हैं (अहोलोयतिरियलोए) अधोलोक-निर्यक्लोक में (विसे साह्यिा) विशेपाधिक हैं (निरियलोए) तिर्थक्लोक में (असंखेजगुणा) असंख्यातगुणा અનન્તમાં ભાગ હેવાના કારણે તેમને મેળવી દેવાથી પણ અદ્ભાસથી સર્વ દ્રવ્ય વિશેષાધિક જ થાય છે. સર્વવ્યની અપેક્ષાએ સર્વ પ્રદેશ અનન્ત ગણું છે, કેમકે આકાશ અનન્ત પ્રદેશ છે. સર્વ પ્રદેશોની અપેક્ષાએ સર્વ પર્યાય અનઃ ગણું છે, કેમકે એક-એક આકાશ પ્રદેશમાં અનન્ત-અનન્ત અગુરૂ લઘુ પર્યાય વિદ્યમાન છે.
તેવીસમું જીવ દ્વાર સમાપ્ત છે ૨૮ છે
ક્ષેત્ર દ્વાર વક્તવ્યતા __हाथ- (खेत्ताणुवाएण) क्षेत्रनी अपेक्षाये (सव्वत्योबा जीया) याथा माछा ७५ (उइढलोयतिरियलोग) Gas नियम छे (अहोलीय तिरिगलोए) अघोसो तिय सभा (विसेसाहिया) विशेषाधि छ (तिरिय
