________________
२३३
प्रमेयबोधिनी टीका पद ३ सू.२३ संश्यसंशि जीवाल्पवहुत्वम् तेभ्योऽपि-'असण्णी अर्णतगुणा' असंझिनो वनस्पतिकायिकादयो ऽनन्तगुणत्वात्, वनस्पतिकायिकानां सिद्वेभ्योऽनन्तगुणत्वात्, 'दारं' इति एकोनविंशम् संज्ञिद्वारम् समाप्तम् ॥ सू० २४ ॥
भवसिद्धिकद्वारवक्तव्यतामूलम्-एएसि णं भंते ! जीवाणं भवसिद्धियाणं, अभवसिद्धियाणं, नो भवसिद्धिया नो अभवसिद्धियाग य कयरे कयरेहितो अप्पा वा, बहुया वा, तुल्ला वा विसेसाहिया वा? गोयमा ! सम्वत्थोवा जीवा अभवसिद्धिया, जो भवसिद्धिया णो अभव. सिद्धिया अणंतगुणा, भवसिद्धिया अजंतगुणा, दारं ॥सू०२५॥
छाया--एतेपां खलु भदन्त ! जीवानां भवसिद्धिकानाम्, अभवसिद्धिकानाम्, नो भवसिद्धिक नोऽभवसिद्धिकानाञ्च कतरे कतरेभ्योऽल्पा वा, बहुका वा, तुल्या नो असंज्ञी अनन्त गुणा हैं, क्योंकि ऐसे जीव सिद्ध हैं और वे संज्ञीयों की अपेक्षा अनन्तगुणा हैं। उनकी अपेक्षा भी असंज्ञी जीव अनन्तगुणा हैं, क्योंकि वनस्पतिकायिक आदि जीव अनन्तगुणा हैं और वे सब सिद्धों से भी अनन्तगुणा हैं । १९वां संज्ञीबार समाप्त ॥२४॥
भवसिद्धिकद्वार वक्तव्यता शब्दार्थ-(एएसिणं मंते!) हे अगवन् ! इन (जीवाणं भवसि. द्धियाणं अभवसिद्धियाणं नो भवसिद्धिय नो अभवसिद्धियाण य) भवसिद्धिकों, अभवसिद्विको तथा नो भवसिद्धिक-नो अभवसिसिद्धिकों में (कयरे कयरेहितो) कौन किससे (अप्पा वा पहुया या तुल्ला वा विसेसाहिया वा ?) अल्प, बहुन, तुल्य या विशेषाधिक हैं ? બધાથી ઓછા છે. સંક્ષિોની અપેક્ષાએ નસ ની-ન અસ શી અનન્તગણું છે, કેમકે એવા જીવ સિદ્ધ છે અને તેઓ સ નિી અપેક્ષાએ અનન્ત ગણે છે, તેમની અપેક્ષાએ પણ અસંસી જીવ અનન્તગણુ છે, કેમકે વનસ્પતિકાયિક આદિ જીવ અનન્ત ગણું છે અને તેઓ બધા સિદ્ધોથી પણ અનન્ત ગણું અધિક છે. ઓગણીસમું સંસિદ્ધાર સમાપ્ત . ૨૪
ભવસિદ્ધિદ્વાર વક્તવ્યતા शहाथ-(एएसिणं भंते ) मगवान् । 20 (जीवाणं भ० सिद्वियाणं अभवसिद्धियाणं नोभवसिद्धिय नो अभवसिद्धियाण य) मसि, मससिद्धि, तथा नामसिद्धि-नामससिद्धिमा (कयरे कयरेहिंतो) आर नाथी (अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा) म६५, घg, तुल्य है विशेषाधि छ ?