________________
प्रबोधिनी टीका पद ३ सु. ११ योगवतामयोगिनां वाल्पबहुत्वम्
रूपेयगुणा भवन्ति, संज्ञिभ्यो वचोयोगिनां द्वीन्द्रियादीनाम संख्येयगुणत्वात् तदपेक्षया 'अजोगी अनंतगुणा' अयोगिनोऽनन्तगुणा भवन्ति, अयोगिनां सिद्धानामनन्तत्वात्, तेभ्योऽपि 'कायजोगी अनंतगुणा' काययोगिनोऽनन्तगुणा भवन्ति, वनस्पतीनामनन्तत्यात्, तेभ्योऽपि 'सजोगी विसेसाहिया' सयोगिनः सामान्याः विशेषाधिका भवन्ति, तत्र द्वीन्द्रियादीनामपि वाग्योगादीनां समावेशात् इति 'दारं ' पञ्चमम् योगद्वारं समाप्तम् ॥ १० ॥ वेदद्वारवतव्यता
१९३
मूलम् - एएसि णं भंते! जीवानां सवेयगाणं, इत्थीवेयगाणं, पुरिसवेगगाणं, नपुंसगवेयगाणं, अवेयगाण य कयरे करेहिंतो अप्पा वा, बहुया वा, तुल्ला वा, विसेसाहिया वा? गोमा ! सव्वत्थोवा जीवा पुरिसवेयगा, इत्थीवेयगा, संखेजगुणा, अवेयगा अनंतगुणा, नपुंसगवेयगा अनंतगुणा, सवेया विसेसाहिया ॥ दारं ॥ सू० ११॥
आदि जीव असंख्यातगुणा हैं। वचनयोग वालों की अपेक्षा अयोगी अर्थात् सिद्ध जीव अनन्तगुणा हैं । अयोगियों की अपेक्षा काययोगी जीव अनन्तगुणा अधिक हैं, क्योंकि वनस्पतिकाय के जीव अनन्तगुणा हैं और वे सब काययोगी हैं । काययोगियों की अपेक्षा सामान्य योगी जीव विशेषाधिक हैं, क्यों कि इन में वचनयोगी आदि भी सम्मिलित हैं ॥१०॥
पांचवां योगद्वार समाप्त वेदद्वार वक्तव्यता
शब्दार्थ - (एएसि णं भंते !) हे भगवन् ! इन ( जीवाणं) जीवों છે. વચનચેગવાળાઓની અપેક્ષાએ અચેગી અર્થાત્ સિદ્ધ જીવ અનન્તગણી છે. અચેાગિયાની અપેક્ષાએ કાયયેગી જીવ અનન્તગણા અધિક છે, કેમકે વનસ્પતિકાયના જીવ અનન્તગણા છે અને તે બધા કાયયેાગી છે. કાયયેાગી એની અપેક્ષાએ સામાન્ય સયેગી જીવ વિશેષાધિક છે, કેમકે તેમનામાં વચન ચેગી આદિ પણ સમિલિત છે ! ૧૦ ॥
u પાંચમુ ́ ચેાગદ્વાર સમાપ્ત
॥
વેદ્ય દ્વારની વક્તવ્યતા
शब्दार्थ - (एएसिणं भंते!) लगवन् । श्मा (जीवाणं) वा (सवेयगाणं) वे.
प्र० २५
