Page Text
________________
प्रमेययोधिनी टीका पद ६ सू.१० असुरकुमाराद्युपपातनिरूपणम् १०६३
टोका-अथासुरकुमारादीनामुपपात वक्तव्यतामाह-'अनुरफुमारा णं भंते ? कओहिंतो उववज्जति ? गौतमः पृच्छति-हे-भदन्त ! अमुरकुमाराः खलु केभ्य उपपद्यन्ते ? भगवान्-आह-गोयमा । हे गौतम ! 'नो नेरइएहितो उववज्जंति' नो नैरयिकेभ्योऽसुरकुमारा उपपद्यन्ते अपितु 'तिरिक्खजोणिएहिंतो उववज्जति' तिर्यग्योनिकेस्योऽसुरकुमारा उपपद्यन्ते, 'मणुस्सेहितो उववज्जति' मनुष्येभ्योऽ. सुरकुमारा उपपद्यन्ते, 'नो देवहितो उववज्जति' नो देवेभ्योऽसुरकुमारा उपपधन्ते, “एवं जेहितो नेरइयाणं उववाओ तेहितो असुरकुमाराणवि भाणियव्यो' एवम् पूर्वोक्तरीत्या, येभ्यो नैरयिकाणासुपपात उक्तस्तेभ्योऽसुरकुमाराणामपि उपपातो भणितव्यः, किन्तु-'नवरं असंखेजवासाउय अशम्मभूमग अंतर दीवगम(इंदिया तेइंदिया चरिंदिया) द्वीन्द्रिय, श्रीन्द्रिय, चतुरिन्द्रय (एते जहा तेउवाउ) ये तेजस्काय, वायुकाय के समान (देववज्जेहितो भाणियव्या) देवों को छोडकर कहना चाहिए।
टीकार्थ-अथ असुरखुमार आदि के उपपात की वक्तव्यता प्रारंभ की जाती है-श्रीगौतमस्वामी प्रश्न करते हैं-हे भगवन् ! असुरकुमार किन से उत्पन्न होते हैं ? अर्थात् किस-किस पर्याय के जीव भर कर असुरकुमार के रूप में उत्पन्न हो सकते हैं ? ___ भगवान् उत्तर देते है-हे गौतल ! असुरकुमार नारकों से उत्पन्न नहीं होते, किन्तुतिर्थग्योनिकों और मनुष्यों से असुरकुमार उत्पन्न हो सकते हैं, देवों से उत्पन्न नहीं होते । इस प्रकार जिन-जिन से नारकों का उपपात कहा है, उन-उनले असुरकुमारों का भी उपपात कहना चाहिए । विशेषता यह है कि असंख्यातवर्ष की आयु वाले अकर्म
lux पृथ्वी 148 समान (वेइंदियो तेइंदिया चउरि दिया) दीन्द्रिय, श्रीन्द्रिय श्यतुरिन्द्रिय (एते जहा तेउ वाउ) 20 ते४२४१५ वायुयना समान (देववज्जे हिं तो भाणियव्वा) हेधाने छाडा ४ मध्ये
ટીકાર્થહવે અસુરકુમાર આદિના ઉપપાતની વક્તવ્યના પ્રારંભ કરાય છે
શ્રી ગૌતમસ્વામી પ્રશ્ન કરે છે–હે ભગવન્ ! અસુરકુમાર કાનાથી ઉત્પન્ન થાય છે ? અર્થાત્ કયા કયા પર્યાયના જીવ મરીને અસુરકુમારના રૂપમાં ઉત્પન્ન થઈ શકે છે?
શ્રી ભગવાન ઉત્તર આપે છે – હે ગૌતમ ! અસુરકુમાર નારોથી ઉત્પન્ન નથી થતા, પરંતુ નિયમિક અને મનુષ્યથી ઉત્પન્ન થઈ શકે છે, દેથી ઉત્પન્ન નથી થતા. એ રીતે જેના જેનાથી નારકને ઉપપાત કહ્યો છે તેને તેનાથી અસુરકુમારને પણ ઉપપત કહેવો જોઈએ. વિશેષતા એ છે કે
| SR No. | 009339 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 1196 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 80 MB |