________________
प्रबोधिनी टीका पद ३ सू५ कायद्वारनिरूपणम्
प्रचुरासंख्येय. लोकाकाशप्रदेशप्रमाणत्वात् तेभ्यः 'आउकाइया विसेसाहिया' अष्कायिकाः विशेषाधिका भवन्ति तेपां प्रचुरतगसंख्ये यलोकाकाशप्रदेशप्रमाणत्वात् तेभ्यो 'वाउकाइया विसेसाहिया' वायुकायिका विशेषाधिका भवन्ति, तेषां बहुलतमासंख्येयलोकाकाशप्रमाणत्वात्, तेभ्यः 'अकाइया अनंतगुणा' अकायिकाः सिद्धाः अनन्तगुणा भवन्ति, सिद्धानामनन्तत्वात्, तेभ्यः 'वणस्सइकाइया अनंतगुणा' वनस्पतिकायिका अनन्तगुणा भवन्ति तेषामनन्तलोकाकाशप्रदेशप्रमाणत्वात्, तेभ्यः 'सकाइया विसेसाहिया' सकायिका विशेषाधिका भवन्ति, पृथिवी कायिकादीनामपि तत्र समावेशात् इत्येवं रीत्या समुच्चयजीवानामल्पबहुत्वं प्रतिपाद्य सम्प्रति तेषामेव समुच्चयजीवानामपर्याप्तानामल्पबहुत्वं प्ररूप्रदेशों के बराबर हैं पृथिवीकायिक जीव विशेषाधिक हैं, क्योंकि वे प्रचुर असंख्यात लोकाकाशों के प्रदेशों के बराबर है । अष्कायिक जीव उनसे भी विशेपाधिक हैं, क्योंकि वे प्रचुरतर असंख्यात लोकाकाशों के प्रदेशों के बराबर हैं । वायुकाय के जीव उनसे भी विशेबाधिक हैं, क्योंकि वे प्रचुरतम असंख्यात लोकाकाशों के प्रदेशों के बराबर हैं । अकायिक अर्थात् काय रहित सिद्ध जीव उनसे भी अनन्तगुणा हैं, क्योंकि सिद्ध अनन्त हैं । सिद्धों की अपेक्षा वनस्पतिकायिक अनन्तगुणा हैं, क्योंकि वे अनन्त लोकाकाशों के प्रदेशों के बराबर हैं और कायिक जीव उनसे भी विशेषाधिक हैं, क्योंकि सकायिक जीवों में वनस्पतिकायिक भी सम्मिलित हैं तथा अन्य सब कायों के जीवों का भी समावेश हो जाता है । यह समुच्चय जीवों का अल्पबहुत्व है । : अब इन्हीं के अपर्याप्तकों का अल्पबहुत्व-दिखलाते हैं
- કાયિક જીવ વિશેષાધિક છે, કેમકે તેએ પ્રચુર અસ ખ્યાત લેાકાકાશેાના પ્રદેશેાની २५० ખરાખર છે. જળકાયિક જીવ તેમનાથી પણ વિશેષાધિક છે, કેમકે તેઓ પ્રચુરતર અસ`ખ્યાત લેાકાકાશના પ્રદેશના ખરાખર છે. વાયુકાયના જીવ તેમનાથી પણ વિશેષાધિક છે. કેમકે તેએ પ્રચુરતમ અસ ́ખ્યાત લેાકાકાશના પ્રદેશાના ખરાખર છે. અકાયિક અર્થાત્ કાયાથી રહિત સિદ્ધજીવ તેમનાથી પણ અનન્ત ગણા છે, કેમકે સિદ્ધ અનન્ત છે. સિદ્ધોની અપેક્ષાએ વનસ્પતિકાયિક અનન્ત ગણા, છે, કેમકે તેઓ અનન્ત લેાકાકાશના પ્રદેશના ખરાખર છે અને સકાયિક જીવ તેમનાથી પણ વિશેષાધિક છે, કેમકે સકાયિક છવામાં વનસ્પતિકાયિક પણુ સમિલિત છે તથા અન્ય બધી કાયાએના જીવાના પણ તેમાં સમાવેશ થઇ જાય છે. આ સમુચ્ચય જીવાનુ અપમùત્વ છે.
હવે તેમના અપર્યાસોનુ અલ્પમર્હુત્વ ખતાવે છે.