Page Text
________________
७३०
प्रथापना विलोगस्स असंखेज्जयभागे त्रिप्वपि स्वस्थानोपपातसमुद्घातरूपेषु स्थानेषु लोकस्य असंख्येयभागः-असंख्ये यतमो भागो वक्तव्यः इत्याशयः 'तत्थ णं वहवेदाहिणिल्ला' तत्र खलु-उपर्युक्तस्थाने पु, वयो दाक्षिणात्याः 'अमुरकुमारा देवा' असुरकुमाराः देवाः, 'देवीओ' देव्यश्च 'परिवसंति' परिवसन्ति, ते चामुरकुमारा दाक्षिणात्याः देवाः 'काला' कृष्णाः 'लोहियक्खा' लोहिताक्ष विम्बोप्टाः 'तहेव जाव' तथैव-पूर्वोक्तासुरकुमार वर्णनव देव वर्णनं कर्तव्यम्, यावत्-धवलपुप्पदन्ताः, असितकेशाः वामे एककुप्डलधराः, आम्रचन्दनानुलितगात्रा: ईपछिलिघ्रपुष्पप्रकाशानि असंक्लिष्टानि सूक्ष्माणि वस्त्राणि प्रवराणि परिहितवन्तः, प्रथमं वयश्चातिक्रान्ताः, द्वितीयञ्चवयः असंप्राप्ताः भद्रे यौवने वर्तमानाः इत्यादि पूर्वोक्तविशेपणविशिष्टाः सन्तो महताऽहतनाटयगीतवादिततन्त्रीतलतालत्रुटितघनमृदगपटु क्षाओं से अर्थात् उपपात, समुद्घात तथा रवस्थान की अपेक्षा लोक के असंख्यातवें भाग में हैं। इन उपर्युक्त स्थानों में बहुत-से दाक्षिणात्य असुरकुमार देवों तथा देवियों का निवास है।
वे दक्षिण दिशा के अस्तुरकुमार देव वर्ण से काले हैं, लाल नेत्रों वाले हैं, बिम्बफल के समान होठ वाले हैं, इत्यादि असुरकुमारों के वर्णन के समान इनको सी वर्णन समझ लेना चाहिए, यावत् श्वेत पुष्प के समान दांतों वाले, कृष्ण केशों वाले, वायीं ओर एक कुंडल को धारण करने वाले, सरस चन्दन से लिप्त अंगोपांगों वाले, तथा शिलिन्ध्र पुष्प के समान आनन्दप्रद बारीक वस्त्रों के धारक होते हैं। वे प्रथम एवं द्वितीय वय के मध्य में-भद्र यौवन में सदा वर्तमान रहते हैं । इत्यादि पूर्वोक्त सभी विशेषणों से युक्त वे देव नाट्य, संगीत तथा वीणा, तल, ताल, मृदंग आदि के वादन की मधुर ध्वनि के आनन्द સમુઘાત તથા સ્વાસ્થાનની અપેક્ષાથી લેકના અસંખ્યાતમા ભાગમાં છે. આ પૂર્વોક્ત સ્થાનમાં ઘણાજ દાક્ષિણાત્ય અસુરકુમાર દે તથા દેવીના નિવાસ છે. - તે દક્ષિણ દિશાના અસુરકુમારદેવ રંગે કાળા છે. લાલ નેત્રોવાળા છે, બિમ્બફળના સમાન હોઠ વાળ છે. એમ અસુરકુમારોના વર્ણનની જેમ આનું પણ વર્ણન સમજી લેવું જોઈએ. શ્વેત પુપિના સમાન દાંત વાળા કૃષ્ણ કેશ વાળા, ડાબી બાજુએ એક કુડળ ને ધારણ કરનારા, સરસ ચંદનથી લિત અંગે પાંગ વાળા તથા શિલિન્દ પુષ્પની જેમ આનન્દ દાયક ઝીણું વસ્ત્રોને ધારણ કરનાર હોય છે. તેઓ પહેલી અને બીજી વયની મધ્યમાં ભદ્રયૌવનમાં સદા વર્તમાન રહે છે. ઈત્યાદિ પૂર્વોક્ત બધાવિશેષણોથી યુક્ત તે દે નાટય, સંગીત, તથા વીણ, તલ, તાલ મૃદંગ આદિના વાદનની મધુર ધ્વનિના
| SR No. | 009338 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 975 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 63 MB |