Page Text
________________
१.७०
entert
सूचीकटान्यायेन असंसारसमापन्न जीवप्रज्ञापनामेव प्रथमं प्ररूपयितुमाह-' से कि तं असंसार समावण्ण जीव पण्णत्रणा ?' 'से' अथ 'किं' का सा - कतिविधा 'असंसारसमावण्णजीवपण्णवणा?' असंसारसमापन्न जीवज्ञापना ग्रज्ञता ? भगवानाह - 'असंसारसमावण्ण जीवपण्णवणा दुविहा पण्णत्ता' असंसारसमापन्न जीवज्ञापना द्विविधा प्रज्ञप्ता 'तं जहा ' अणंतरसिद्ध असंसारसमावण्ण जीवपण्णत्रणा य, तद्यथा - अनन्तरसिद्धासंसारसमापन्नजीवप्रज्ञापना च ' परंपरसिद्ध असंसारसमावण्ण जीवपण्णवणाय' परम्परा सिद्धा संसारसमापन्नजीवप्रज्ञापना च तत्र - अविद्यमानम् अन्तरं व्यवधानं समयेन येषां ते अनन्तराः, ते च ते सिद्धाश्चेति अनन्तरसिद्धाः सिद्धत्वप्राप्तिप्रथमसमये वर्तमाना इति भावः, ते च ते असंसारममापन्न जीवाचेति अनन्तरसिद्धासंसार
पहले ग्रहण किया है और इस कारण उसका निरूपण पहले होना चाहिये, परन्तु असंसार समापन्न जीवप्रज्ञापना के विषय में वक्तव्य थोडा है इस कारण सूची कटाह न्याय से उसी की प्ररूपणा पहले की गई है - प्रश्न किया गया है कि मुक्त जीवों की प्ररूपणा कितने प्रकार की है ? भगवान् उत्तर देते हैं कि मुक्त जीवों की प्ररूपणा दो प्रकार की है एक अनन्तरसिद्ध मुक्त जीवों की प्ररूपणा और दूसरी परंपरसिद्ध मुक्त जीवों की प्रख्षणा । तात्पर्य यह है कि सिद्ध जीव दो प्रकार के हैं, अतः उनकी प्ररूपणा भी दो प्रकार की होती है। आगे भी सर्वत्र इसी अधार से प्ररूपणा का भेद समझना चाहिये ।
अन्तर अर्थात् समय का व्यवधान न होना अनन्तर है । जिन मुक्त जीवों के सिद्ध होने में समय का व्यवधान नहीं है अर्थात् जिन
લેવામાં આવેલ છે અને તે કારણે તેનું નિરૂપણ પહેલ થવુ જોઇએ, પરન્તુ અસ'સાર સમાપન્ન જીવ પ્રજ્ઞાપનાના વિષયમાં વક્તવ્ય થેડુ છે. એ કારણથી સૂચિકટાહ ન્યાયથી તેની પ્રરૂપણા પહેલી કરાઇ છે
પ્રશ્ન કરવામાં આવ્યા છે કે મુક્ત જીવાની પ્રરૂપણા કેટલા પ્રકારની છે ? શ્રીભગવાન ઉત્તર દે છે–મુક્ત જીવાની પ્રરૂપણા એ પ્રકારની છે. એક અન’તર સિદ્ધ મુક્ત જીવાની પ્રરૂપણા અને ખીજી પર પરા સિદ્ધ મુક્ત જીવની પ્રરૂપણા छे. તાત્પર્ય એ છે કે સિદ્ધ જીવે! એ પ્રકારના છે. તેથી તેની પ્રરૂપણા પણ એ પ્રકારની હાય છે. આગળ પણુ મધે આ આધારથી જ પ્રરૂપણાને ભેદ સમજવા જોઇએ
અંતર અર્થાત્ સમયનું વ્યવધાન તે ન હેાવું તે અનંતર છે. જે મુક્ત જીવાને સિદ્ધ થવામાં સમયનુ' વ્યવધાન નથી અર્થાત્ જેએના સિદ્ધ થવામાં
| SR No. | 009338 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 975 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 63 MB |