Page Text
________________
प्रमेयवोधिनी टीका प्र. पद १ सू११ जीवप्रज्ञापना
१७१
समापन्नजीवा स्तेपां प्रज्ञापना इति अनन्तर सिद्धाऽसंसारसमापन जीवप्रज्ञापना, अथ परम्परसिद्धा संसार समापन्न जीवप्रज्ञापनाया व्युत्पत्तिमाह - विवक्षित प्रथमसमये यः सिद्धस्तस्य यो द्वितीयसमयसिद्धः स परस्तस्यापि यस्तृतीय समयसिद्धः स परः, एवं रीत्या अन्येऽपि वक्तव्याः पृषोदरादित्वात् परम्परशब्दसिद्धिः, परम्पराव ते सिद्धाश्चेति परम्परसिद्धाः विवक्षित सिद्धस्य प्रथमसमयात् प्राग् द्वितीयादिषु समयेषु अनन्तातीताद्धा पर्यन्तं वर्तमाना इत्यर्थः ते च ते असंसारसमापन्नाश्चेति परम्परसिद्धासंसारसमापन्ना हस्ते च ते जीवाश्चेति तेपां प्रज्ञापना परम्पर सिद्धा संसारसमापन्नजीवप्रज्ञापना उभयत्रैव स्व स्वगतानेक भेदसूचनार्थं चकारद्वयमुपको सिद्ध हुए प्रथम ही समय हो, वे अनन्तरसिद्ध कहलाते हैं । ऐसे अनन्तरसिद्धों की प्रज्ञापना अनन्तरसिद्ध प्रज्ञापना कहलाती है ।
परम्परसिद्ध का अर्थ इस प्रकार से है जो किसी भी प्रथम समय में सिद्ध है, उससे एक समय पहले सिद्ध होने वाला 'पर' कहलाता है, उससे भी एक समय पहले सिद्ध होने वाला उससे 'पर' कहलाता है । इसी प्रकार आगे भी कह लेना चाहिये । 'टपोदरादि' गण में पाठ होने से 'परम्पर' शब्द की सिद्धि होती है । परम्परसिद्ध का आशय यह है कि जिस समय में कोई जीव सिद्ध हुआ है, उससे पूर्ववर्ती समयों में जो जीव सिद्ध हुए हैं, वे सब उसकी अपेक्षा परम्परसिद्ध हैं । अनन्त अतीत काल से सिद्ध होते आ रहे हैं, वे सब किसी भी विवक्षित प्रथम समय में सिद्ध होने वाले की अपेक्षा परम्पर सिद्ध हैं । ऐसे मुक्तात्मा परम्परसिद्ध-असंसारसमापन्नजीव कहलाते हैं। उनकी પહેલા જ સમય હાય, તેએ અનંતર સિદ્ધ કહેવાય છે. એવા અન'તર સિદ્ધોની પ્રજ્ઞાપના તે અનતર સિદ્ધ પ્રજ્ઞાપના કહેવાય છે.
પરસ્પર સિદ્ધના અર્થ આ પ્રકારે છે—જે કઇ પણ પ્રથમ સમયમાં સિદ્ધ છે, તેનાથી એક સમય પહેલા સિદ્ધ નવા વાળા ‘પર' કહેવાય છે. તેનાથી પણ એક સમય પહેલા સિદ્ધ થવાવાળા તેનાથી પર' કહેવાય છે.
मे रीते भागण पशु वावु लेये. (पोदरादि) शुभां पाठ होवाथी પરપર શબ્દ સિદ્ધ અને છે. પરપર સિદ્ધના આશય આ છે કે જે સમયમાં કાઈ જીવ સિદ્ધ થયેા હાય તેનાથી પહેલાના સમયમાં જે જીવા સિદ્ધ થયા છે. તેઓ બધા તેની અપેક્ષાએ પર પરા સિદ્ધ છે. અનન્ત અતીત કાળથી સિદ્ધ ખનતા આવી રહ્યા હૈાય છે. તેઓ ખધા કાઈ પણ વિવક્ષિત પ્રથમ સમયમાં સિદ્ધ થવા વાળાની અપેક્ષાએ પરંપર સિદ્ધ છે. આવા મુકતાત્માએ પર્′પર સિદ્ધ —અસંસાર સમાપન્ન જીવ કહેવાય છે. તેઓની પ્રરૂપણા પર્'પર
| SR No. | 009338 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 975 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 63 MB |