________________
श्री अनुत्तरोपपातिकसूत्रे दशाध्ययनानि । उद्देशनकालास्त्रयः, समुद्देशनकाला अपि त्रयः। सहस्राष्टाधिकपट्चत्वारिंशल्लक्ष-४६०८००० प्रमाणानि पदानि ।
समवायाङ्गसूत्रे-ऽप्यनुत्तरोपपातिकदशाङ्गाविपयाणामेवमेव क्रमो लभ्यते ।
__तत्र समवसरणमुपक्रम्य किंचिद् वयेते-सम्यग् एकीभावेनावसरणम् एकत्र गमनं-संमिलनं देवमनुष्यादीनां समवसरणम् । यद्वा-समवसरन्ति अवतरन्ति धर्मश्रवणाथै देवादयो यत्र, तत् समवसरणम् । - यत्र क्षेत्रे ग्रामे नगरे वा समवसरणं भवति. तत्र भगवदागमनात् प्राग् - दश, द्वितीय वर्ग में तेरह, और तृतीयमें दश अध्ययन हैं । उद्दशन काल तीन हैं जिस स्कन्धमें जितने वर्ग होते हैं उसके उतनेही उद्देशन-काल होते हैं । समुदेशन-काल भी तीन हैं। समस्त छियालीस लाख आठ हजार-४६०८००० पद् प्रमाण है ।
समवायाङ्ग सूत्र में भी अनुत्तरोपपातिकदशाङ्ग के विपयोंका यही क्रम मिलता है।
समवसरण शब्दकी व्युप्तत्ति निम्न प्रकार है- सम्यक् एकीभावेनावसरणम्-एकत्र गमनं-संमिलनं देवमनुष्यादीनां-समवसरणम् ' । अर्थात् जहाँ सम्मिलित रूपसे एक ही उद्देश्यसे देवता, मनुष्य आदि एकत्रित होते हो उसे 'समवसरण' कहते हैं । अथवा “समवसरन्ति= अवतरन्ति धर्मश्रवणार्थ देवादयो यत्र तत्समवसरणम्" अर्थात् जहा धर्मकथाको सुननेके लिये देवता आदि आते हों उसे समवसरण कहते हैं । . जिस स्थान (क्षेत्र), ग्राम और नगरमें समवसरण होता है ત્રીજામાં દશ અધ્યયન છે, ઉદ્દેશન-કાળ ત્રણ છે. જે સકધમાં જેટલા વર્ગ હોય છે તેના તેટલાજ ઉદ્દેશન–કાળ હોય છે, સમુદેશન–કાળ પણ ત્રણ છે બધા મળીને છેતાળીસ લાખ આઠ હજાર, ૪૬૦૮૦૦૦ પદ પ્રમાણ છે
સમવાયાગ સૂત્રમાં પણ અનુત્તપિપાતિક દશાગના વિષયેને આજ કમ મળે છે. 'समवसरण' २५४नी व्युत्पत्ति नीय प्रभारी छ:
'सम्यक् = एकीभावेनावसरणम् एकत्र गमन-संमिलनं देवमनुष्यादीनां समवसरणम्-' अर्थात या सम्मिलित ३५थी मे४०१ देशथी देवता-मनुष्य माहि એકત્રિત થાય છે તેને સમવસરણ કહે છે.
___ मथवा 'समवसरन्ति अवतरन्ति धर्मश्रवणार्थ देवादयो यत्र तत्समवसरणम्' અર્થાત જ્યાં ધર્મકથા સાંભળવા માટે દેવતા આદિ આવે છે, તેને સમવસરણ કહે છે.
