Page Text
________________
उपासकदशाङ्गमुत्रे
}
एकैकालीमध्ये भरति पञ्चविंशतिवत्सरमायुः । जानीत जीवित रेखा, या कनिष्टलात् ॥२॥ करभाजन रेखा, मणिनन्धा, तथैव पिठरेखा । एताः सर्वाः पूर्णा भवन्ति चेदायुर्गोत्र धनलाभ ॥३॥ इति ।
'माने' - ति, मीयते - परिच्छिद्यते पदार्थोऽनेनेति मान, तुलाङ्गली प्रस्थादिना तोलन, यद्वा - जलादिपरिपूर्ण कुण्डादिप्रविष्टे पुरुषादौ यदा द्रोणपरिमित जलादि निरस्सरति तदा स पुरुषादिर्माननुच्यत तदेव, उन्मानम् ऊर्च मान, यद्वा अ
८६
जो रेखा कनिष्ट अगुलीके मलसे निकली है वह जीवन (आयु) की रेखा है। एक-एक अगुली में पच्चीस-पच्चीस वर्ष की आयु होती है- अर्थात् यदि आयुकी रेखा एक अगुली तक है तो पच्चीस वर्षकी आयु, दो अगुलियों तक हो तो पचास वर्षकी आयु, इसी हिसाब से आगे समझना चाहिए ||२||
१
धन की रेखा करभ (गुद्दे) से निकलती है, और मणिबन्धसे पितृरेखा फूटती है। यदि ये सब रेखाएँ पूर्ण हों तो आयु, गांत्र और धन का लाभ होता है ३||||"
द्वारा
माम्माणमाणपडिपुण्णसुजाय सव्चगसुदरगा— जिसके पदार्थ मापा जाय उसे मान कहते हैं अर्थात् तराजू, उगली, सेर, छुटाक आदिके द्वारा तोलना । अथवा कोई पुरुष आदि जलसे लबालब भरे हुए आदिमे घुसे और उसके घुसने से यदि एक द्रोण (परिमाण विशेष) जल बाहर निकले तो उस पुरुष आदिको मानवान् (मानसे युक्त) कहते
(૧) જે રેખા ટચલી આંગળીના મૂળથી નીકળે છે તે આયુષ્યની રેખા છે એક એક આગળીમા ૨૫-૨૫ વર્તુ આયુષ્ય હોય છે, અર્થાત્ જો આયુષરેખા એક આગળી સુધી હાય છે તેા પચીસ વર્ષોંનુ આયુષ્ય, બે ભાગની સુધી હોય તે પચાસ વર્ષનું આયુ ય એ હિસાબે આગળ સમજી धेषु (२) ધનની રેખા ૧કરભથી નીકળે છે અને મણિમ ધમાથી પિતૃરેખા ફૂટે છે જો એ બધી રેખાએ પૂર્ણ હાય તેા આયુષ્ય, ગેન અને ધનના લાભ થાય છે (ક)” माणुम्माणपमाणपडिपुण्णसुजायस न गमुदरगा- भेनी द्वारा ફાઈ પદાર્થોને માપવામા આવે તેને માન उहे छे, अर्थात- त्राधु, भागणी, शेर, नवटा, આદિ દ્વારા તેલવુ, અથવા કોઇ પુરૂષ આદિ જળથી ભરપૂર ભરેલા કુંડ આદિમ પૈસે અને તેના પેસવાથી ને એક દ્રોણુ (પરિમાણવશેષ) જળ મહાર નીકળો જાય તે એ પુરૂષ આદિને માનવાન (માનથી યુકત) કહે છે १. मणि वधसे लेकर कनिष्ठिका पर्यंत हाथ के बाह्य भाग को 'करभ' कहते हैं ॥ ૧ મણિમ ધપી લઇને ટચલી આગળી સુધીના હાથના બહુારના ભાગને કરલ કહે છે
| SR No. | 009331 |
| Book Title | Upasakdashangasutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1961 |
| Total Pages | 638 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_upasakdasha |
| File Size | 18 MB |