Page Text
________________
उपासकदशाङ्गसूत्रे
प्रोक्तविशेषणविशिष्टतया सर्वेषा महामान्यत्य परमविश्वासभूमित्व विशालबुद्धिशारिश्व यथोचितसम्मतिमदत्व चास्य व्यक्तीकृतमिति विभावयन्तु विद्वासः ।
स्वस्यापि स्वकीयस्यापि चो-त्रिषयान्तरपरिग्राथेः । खलु निश्वयेन, कुटुम्बस्य = परिवारजनस्य, मेधिःत्रीहि या गोधूमादिमर्दनार्थ खले निखाय स्थापितो दादिमय पशुन्धनस्तम्भो यन पक्तिशोद्धा ग्लीनर्दादयो नीयादिमर्दनाय परितो भ्राम्यन्ति तत्सादृश्यादयमपि मेधि', अर्थादेतदालम्नेनैव सर्वस्यापि कुटुम्बस्या वस्थानमिति। कुटुम्नस्यापीत्यत्रापिशन्दवलाग्न केवल स्वकुटुम्बस्यैवापि तु सर्वस्यापि
८०
इन सब विशेषणोंसे सूत्रकारने यह प्रकट किया है कि आनन्द गाथापतिको सभी लोग मानते थे, वह अत्यन्त विश्वास - पात्र था, विशाल बुद्धिशाली था और सबको उचित सम्मति देता था ।
धान, जो, गेह आदि की दाय करने (लाटा - दाने निकालने) के लिए गढ़ा खोद कर एक लकडी आदिका स्तम्भ गाडा जाता है। उसके चारो ओर एक पक्तिमे लाखो कुचलनेके लिए बैल आदि घूमते हैं उस स्तम्भको मेधि-मेढी - कहते है । बैल आदि उस समय उसी पर निर्भर रहते है । यहि वह स्तम्भ न हो तो कोई बैल कही चला जाय कोई कही सब व्यवस्था भग हो जाय । गाथापति आनन्द अपने कुटुम्बकी मेधि-मेढ़ी के समान थे, अर्थात् कुटुम्ब उन्ही के सहारे था- वे ही उसके व्यवस्थापक थे । मूल पाठ मे 'वि' (अपि) शब्द है, उसका तात्पर्य यह है कि वें केवल कुटुम्बके ही आश्रय न थे वरन्
એ ધા વિશેષણા વડે સૂત્રકારે એમ પ્રકટ કર્યું છે કે આનદ ગાથા પતિને બધા લોકો માનતા હતા, તે અત્યંત વિશ્વાસપાત્ર હતા, વિશાળ બુદ્ધિથી યુક્ત હતા અને બધાને વાજબી જ સલાહ–સ મતિ આપતેઃ તે
કરે છે, એ ખાલાને
ધાન્ય, જવ, ઘઉં વગેરેને કણસલામાથી છૂટા કરવાને એક ખાસ ખેાદી તેમા એક લાકડાને ખાલા ખેડવામાં આવે છે અને પછી તેની ચારે બાજુએ એક સાથે કણસલાને કચરવા માટે બળદ વગેરે ફર્યાં મેધિ કહે છે. બળદ વગેરે એ વખતે એ ખાલાને આધારે જ ફર્યા કરે છે. જો એ ખાભા ન હાય તે એક ખળદ એક ખાજુએ ચાટ્યા જાય અને ખીજે ખીજી માજુએ ક્રૂ, એ રીતે વ્યવસ્થાભગ થઈ જાય ગાથાપતિ આનદ પેાતાના કુટુમ્બાની મધિ મધ્યસ્થ સ્થલ જેવા હતા, અર્થાત્ કુટુંબ અેને આધારે હતું, તેજ કુટુ ખના વ્યવસ્થાપક હતેા મૂળ 41831 fâ (afq) qve I, Ag १ प्राकृत के समान हिन्दीमें भी मेधिका अर्थ मेढी है ।
| SR No. | 009331 |
| Book Title | Upasakdashangasutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1961 |
| Total Pages | 638 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_upasakdasha |
| File Size | 18 MB |