Page Text
________________
भगवतीस्त्रे श्व भवन्तीति । 'सेसाणं सत्तण्हवि वेदगा नो अवेदगा' शेषाणां सप्तानामपि कर्मणां मोहनीयव्यतिरिक्तानां संज्ञिपञ्चन्द्रिया वेदका एव भवन्ति नो अवेदका भवन्ति, उपशान्तमपि मोहादयः संज्ञिपश्चन्द्रियास्ते मोहनीय व्यतिरिक्तानां सप्तानामपि कर्मणां वेदका एवं नो अवेदका भवन्ति । यद्यपि केवलिनश्चतसृणामघाति कर्मप्रकृतिनां वेदका भवन्ति तथापि केवलिन इन्द्रियव्यापारातीतत्वात न पञ्चन्द्रिया इति कथ्यन्ते, इति भावः 'सायावेयगा वा असायावेयगा वा संझि. पश्चन्द्रिय जीवाः सातावेदका अपि असातावेदका अपि संक्षिपञ्चन्द्रियाणामेचं विधस्वरूपत्वादिति । 'मोहणिज्जस्य उदई वा अणुदई वा, संज्ञि पञ्चेन्द्रिया जीवा मोहनीयकर्मपकृते रुदयिको वा अनुदयिनो या भवन्ति, तत्र सूक्ष्म संपरायान्ताः संजीपञ्चेन्द्रिय जीव और क्षीण लोहवाले संज्ञी पञ्चेन्द्रिय जीव मोहनीय कर्म के वेदक नहीं होते हैं 'सेलाण सत्ताह वि वेद्गा नो अवेद्गा' बाकी के सात कर्मों के मोहनीय के सिवाय सातकमों के ये संज्ञी पञ्चेन्द्रिय जीव वेदक होते हैं अवेदक नहीं होता है। यद्यपि केवली जीव चार अधातिया पार्मप्रकृतियों के वेदक होते हैं तब भी केचली इन्द्रिय व्यापारातीत होने से पञ्चेन्द्रिय नहीं कहलाते हैं । 'लायावेदगा वा असाया वेदना का ये लंजी रश्शेन्द्रिय जीव साता के भी वेदक होते हैं और अहाता के भी बेदक कोते है। यों कि संज्ञी पञ्चेन्द्रिय जीवों का ऐसा ही स्वभाव होता है । मोहणिज्जरल उदई वा अणुदई वा' ये संज्ञी पञ्चेन्द्रिय जीन मोहलीय कर्मप्रकृति के उद्यवाले भी होते हैं और अनुधवाले भी होते हैं । इनमें जो संज्ञी पञ्चेन्द्रिय जीव सूक्ष्म કર્મનુ વેદન કરનારા જ હોય છે. ઉવાશ ત ગુણ સ્થાનમાં રહેવાવાળા સંસી પંચેન્દ્રિય જીવો અને ક્ષીણ મોહવાળી સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય જીવ મેહનીય કર્મનું वहन ४२वापाडता नथी. 'सेसाण सत्तण्ड वि वेदगा नो अवेदगा माहीना સાત કર્મ પ્રકૃતિનુ મોહનીય કર્મ શિવાયની આ સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય જીવો વેદન કરવાવાળા હોય છે. જો કે કેવલી જીવો ચાર આઘાતિયા કર્મપ્રકૃતિનું વેદન કરવાવાળા હોય છે. તો પણ તે કેવલી ઇન્દ્રિયના વ્યાપારથી પર હોવાથી ५येन्द्रिय ४ाता नथी. 'सायावेदगावा असाया वेदगा वा' झी यन्द्रिय
શાતાનું પણ વેદન કરવાળા હોય છે, અને અસાતાનું પણ વેદન કરવાળા હોય છે. કેમ કે-સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય જીવોને સ્વભાવ જ એ હોય छ, मोहिणिज्जस्म उदई वा अणुदई वा मा सज्ञी ५३न्द्रिय ७३ भानीय કર્મ પ્રકૃતિના ઉદયવાળા પણું હોય છે, અને અનુદયવાળા પણ હોય છે. આમાં
| SR No. | 009327 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 17 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 812 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 54 MB |