________________
भगवती सूत्रे
५०२
चत्वार एवेति २ । एवं राशिभेदसूत्राणि एतद्विवरणसूत्रेभ्यो ज्ञातव्यानि इद्द च सर्वत्रापि अपहारकसमयापेक्षयाऽऽयं पदम् अपहियमाणद्रव्या पेक्षया तु द्वितीयमिति । 'करणं भंते । महाजुम्मा पन्नत्ता ? 'गोयमा' ! सोलस महाजुम्मा पुण्णता' इत्यादि, संख्यासूत्रे विशेषणविशेष्यभावे विशेषणस्य प्राक् प्रयोगः विशेष्यस्य च परमयोग इति नियमेन द्रव्यबोधक सूत्र सिद्धपदस्य परप्रयोगः समयबोधक सूत्र सिद्धपदस्य च प्राक्प्रयोगः कृतः, ततः ' से केण - डेन' इत्यादि प्रश्नस्य 'जे णं रासी' इत्याद्युत्तर सूत्रव्याख्यानेतु द्रव्यबोधकपदस्य प्रथमतो विवरणम्, समयवोधकस्य च पञ्चाद्विवरणं कृतमिति । 'कडजुम्मद रजुम्मे'
विवरण सूत्रों के द्वारा ज्ञातव्य है । यहाँ सर्वत्र अपहारक समय की अपेक्षा से आद्य पद है और अपह्रियमाण द्रव्य की अपेक्षा से द्वितीय पद है 'कहणं ते! महाजुम्मा पन्नता' 'गोषमा | सोलस महाजुम्मा पन्ना' इस्थादि संख्या सूत्र में जो कि विशेषण विशेष्य भाव से युक्त है 'विशेषण का पहिले प्रयोग होता है' और विशेष्य का बाद में प्रयोग होता है । इस नियम के अनुसार द्रव्य बोधक सूत्र से सिद्ध पद का परप्रयोग और समय पोषक सूत्र से सिद्ध पद का पहिले प्रयोग किया गया है । इसलिये 'केण्डेणं' इत्यादि प्रश्न के 'जे रासि' इत्यादि उत्तर रूप सूत्र के व्याख्यान में द्रव्यबोधक पदका पहिले विवरण किया गया है और समयबोधक पद का पीछे विवरण किया गया है । अब गौतमस्वामी इन सोलह राशियों के अर्थ को पूछते हैं-'ले केणट्टेणं अंते । एवं बुच्चइ, सोलव महाजुम्मा' हे भदन्त !
છે અને તેને સમય ચાર જ છે. આ રીતે રાશી બેના સૂત્રો તેના વિરવણુ સૂવાદ્વારા જણાય છે, અહિયાં બધે ઠેકાણે આહારક સમયની અપેક્ષાથી પહેલુ यह छे. याने यहीरभाणु द्रव्यनी अपेक्षाथी जीतु यह उडेल छे. 'कइणं भते | महाजुमा पन्नत्ता' गोयमा ! सोलस महाजुम्मा पन्नत्ता' त्याहि सभ्या સૂત્રમાં જે વિશેષ્ય વિશેષ ભાવથી યુકત છે, વિશેષણના પહેલાં પ્રયાગ થાય છે. અને વિશેષ્યને પછીથી પ્રચાગ થાય છે, આ નિયમ પ્રમાણે દ્રવ્યનેા ધ કરાવનાર ખેાધક સૂત્રથી સિદ્ધપદ્મને પહેલાં પ્રયાગ કરવામાં આવેલ છે. તેથી 'केणट्टेण'' विगेरे प्रश्नोना 'जेणं' रासि' विगेरे उत्तर ३५ सूत्रोता व्याभ्यानमां દ્રવ્ય એધક પરંતુ વિવરણ પહેલાં કરવામાં આવેલ છે, અને સમય ખાધના પરંતુ પછીથી વિવરણ કરેલ છે.
હવે ગૌતમસ્વામી આ સેાળ 'सेकेणट्टेण' भ' ! एव ं बुच्चइ खोलस
રાશિના અથ પ્રભુશ્રીને પૂછે છે. महाजुम्मा' हे भगवन् याथ शा अरण्यथी હું