Page Text
________________
therefore cant श०३४ अ० श. १ उ०२ अन० कैकेन्द्रियाणां भेदादिनि० ४५७ प्रथमोदेश के एकेन्द्रियाणा सुत्पाद: कथितः तत्रापि व्युत्क्रान्तिपदस्य प्रज्ञापनायाः षष्ठपदस्य संकेतः कृत स्वत स्तन येन रूपेण उत्पाद: कथितः स्तथैवेहापि ज्ञातव्यः । तथाहि - सामान्यतया एकेन्द्रियाः नारकान् विहाय तिर्यङ्गमनुष्य देवेभ्य आगत्योत्पद्यन्ते । पृथिव्यवनस्पतिकायिकेषु देवानामपि उत्पत्ति सद्भावाद | तेजोवायुकायिकेषु देवेभ्य आगत्य नोत्पद्यन्ते, तत्र च तिर्यग्योनिकेभ्यः संमूर्छिम गर्भजेति द्विविधेभ्योऽपि मनुष्येभ्य श्रागत्योत्पद्यन्ते इति विवेकः ।
"
अथ समुद्घातमुत्रमाह- 'अनंत रोववन्नग०' इत्यादि । 'अनंतशेववन्नग एगिंदियाणं संते । कइसमुग्धाया पन्नत्ता' अनन्तरोपपन्नकै केन्द्रियाणां भदन्त ! कति कह लेना चाहिये । अर्थात् इसी चौंतीसवें शतक के प्रथम एकेन्द्रि
शतक मे प्रथम . उद्देशक में एकेन्द्रिय जीवों का उत्पाद कहा गया है और इस सम्बन्ध में वहां प्रज्ञापना के छटे व्युत्क्रान्तिपदका संकेत किया गया है, इसलिये वहां जिस रूपसे उत्पाद कहा गया है उसी प्रकार से वह यहां पर भी जानना चाहिये । सामान्यतया एकेन्द्रिय जीव नैरयिकों को छोडकर तिर्यञ्च मनुष्य एवं देवों में से आकरके उत्पन्न होते है । पृथिवीकायिकों में अकायिकों में और वनस्पतिकायिकों में देवों की उत्पत्ति हो जाती है। तेजस्काधिकों में एवं वायुकायिकों में देवों की उत्पत्ति नहीं होती है। वहां तिर्यग्योनिकों से एवं संमूच्छिम और गर्भज मनुष्यों से आकरके ही जीव उत्पन्न होते हैं ।
'अनंत रोपवन्नणएनिंदियाणं भंते! कह वाया पण्णत्ता' हे भदन्त जो अनन्तरोपपन्न एकेन्द्रिय जीव हैं उनके कितने समुद्घात तद्देव' हे गौतम! सामान्य उद्देशामां ने प्रभावामां आवे छे, खेन પ્રમાણે અહિયાં પણ સમજી લેવું. અર્થાત્ આ ચેાત્રીસમા શતકના પહેલા એકેન્દ્રિય શતકમાં પહેલા ઉદ્દેશામાં એકેન્દ્રિય જીવેાના ઉપપાત કહેલ છે, અને તે સમધમાં ત્યાં પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના છઠ્ઠા વ્યુત્ક્રાંતિ પદની ભલામણુ કરેલ છે, તેથી ત્યાં જે પ્રમાણે ઉત્પાદ કહેવામાં આવેલ છે, એજ પ્રમાણે તે કથન અહિયાં પણ સમજવું, સામાન્ય રીતે એક ઈન્દ્રિયવાળા જીવેા નૈર. ચિકાને છેડીને તિર્યંચ મનુષ્ય અને દેવામાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે, પૃથ્વીકાયિકામાં, અકાયિકામાં, અને વનસ્પતિકાયિકામા દેવાની ઉત્પત્તી પણ થાય છે, તેજસ્કાયિકામાં અને વાયુકાયિકામાં દેવાની ઉત્પત્તી થતી નથી. ત્યાં તિય ચ ાનિકમાંથી અને સમૂમિ અને ગભ જ મનુ યૈામાંથી આવી ને જ જીવ ઉત્પન્ન થાય છે.
'अतरोन्नग एर्गिदिया ण અન તરાપપન્નક એકેન્દ્રિય જે
જીવે
1
भंते । कइ समुग्धाया पण्णत्ता' हे लभवन् છે. તેઓને કેટલા સમુદૂધાતે કહ્યા છે?
| SR No. | 009327 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 17 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 812 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 54 MB |