Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०३१ उ.१ १०४ चतुयुग्मनिरूपणम् स्मपयोगेण उत्पद्यन्ते परमयोगेण वा समुत्पद्यन्ते ? गौतम ! आत्मप्रयोगेणवोत्प चन्ते, एतत्पर्यन्तमौघिकनारकप्रकरणं रत्नममा पृथिवीनारकमकरणे भणितव्य मिति । 'एवं सक्करप्पभाए वि जाव अहे सत्तमाए' एवं रत्नपभाव देव शर्करामभा. यामपि यावत् अधःसप्तम्यां नारकपृथिव्याम् ‘एवं उबवाभो जहा वक्तीए' एव मुपपातो वर्णनीयो यथा व्युत्क्रान्तौ प्रज्ञापनायाः षष्ठपदे उपपातो नारकाणा मुपपादित इति । 'असन्नी खलु पदमं दोच्चं व सरीसवा तइय पक्खी गाहाए उववाएयच्या' असंज्ञी खल्लु प्रथमां द्वितीयां च सरीसृपाः तृतीयां पक्षिणः (यान्ति) इत्यादि गाथाभ्याम् उपपातयितव्याः असंज्ञिनां प्रथमनरके उपपातो भवति पर कम से नहीं । है गौतम ! वे रत्नप्रभा के नैरपिक क्या आस्म प्रयोग से उत्पन्न होते हैं ? या पर प्रयोग से उत्पन्न होते हैं ? हे गौतम | वे रत्नप्रभा के नैरयिक आत्मप्रयोग से ही उत्पन्न होते हैं परप्रयोग से नहीं। 'यहां तक का यह सब प्रकरण जो कि औधिक नारक के प्रकरण में कहा गया है यहाँ रत्नप्रभा पृथिवी के नारक के प्रकरण में कहना चाहीये । 'एव सक्करप्पभाए वि जाव अहे सत्तमाए' इसी प्रकार की वक्तव्यता द्वितीय शर्करा पृथिवी से लेकर अधासप्तमी पृथिवी के नारकों के उत्पाद के सम्बन्ध में भी कहनी चाहिये, अर्थात् प्रज्ञापना के व्यु. स्क्रान्ति नामक छठे पद में जैसा नारकों के उत्पाद का वर्णन किया गया है वैसा ही वर्णन यहां पर भी करना चाहिये, 'असन्नी खलु पढमं दोच्च व सरीमवा तइय पक्खी' गाहाए उबवाएयव्या' इत्यादि गाथा द्वारा यह वहां पर प्रकट किया है कि असंज्ञी जीवों का प्रथम नरक तक उपपात હે ભગવન તે રત્નપ્રભાપૃથ્વી ના નારકે શું આત્મ પ્રગથી ઉત્પન્ન થાય છે ? કે પરપ્રયાગથી જ ઉત્પન્ન થાય છે? હે ગૌતમ ! રતનપ્રભા પૃથ્વીના નારકો આત્મપ્રગથી ઉત્પન થાય છે. પરપ્રાગથી ઉત્પન્ન થતા નથી. આટલા સુધીનું આ તમામ પ્રકારણ કે જે ઔવિક નારકના પ્રકરણમાં કહેવામાં આવેલ છે, તે આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના નારકના પ્રકરણમાં કહેવું नसे. एवं सकरप्पभाए वि जाव अहे सत्तमाए' मा प्रभागनु ४थन બીજી શર્કર પૃથ્વીથી લઈને અધ સપ્તમી પૃથ્વીના નારકેના ઉત્પાદના સંબંધમાં પણ કહેવું જોઈએ. અર્થાત્ પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના વ્યુત્ક્રાંતિ પદમાં એટલે કે છઠ્ઠા પદમાં નારકના સંબંધમાં જે પ્રમાણેનું વર્ણન કરવામાં આવેલ છે, એ જ प्रभानु वान मडियां ५५४ ४२ मे 'असन्नी खलु पदम दोच्चंव सरीसवा तइय-पक्खीगाहाए उववाएयव्वा' विगेरे गाथा यां या ४थन પ્રગટ કરવામાં આવેલ છે. કે-અસંજ્ઞી અને પહેલા નરકમાં ઉત્પાત હોય
भ० २२
| SR No. | 009327 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 17 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 812 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 54 MB |