________________
१५८
. भगवतीसूत्र म्परोपपन्न केषु अपि 'नेरइयाइओ तहेव निरवसेसं माणियव्य नैरयिकादिको वैमानिकान्त स्तथैव निरवशेष यथा स्यात् तथा भणितव्या, हे गौतम ! परम्परोपपनका नैरयिकाः क्रियावादिनोऽपि भवन्ति, अक्रियावादिनोऽपि भवन्ति अज्ञानिकवादिनोऽपि भवन्ति वैनयिकवादिनोऽपि भवन्तीति । सलेश्याः खलु भदन्त ! परम्परोपपन्ननारकाः किं क्रियावादिनो यावत् वैनयिकवादिनो भवन्तीति प्रश्नः, हे गौतम ! सलेश्याः परम्परोपपन्नका नैरयिकाः क्रियावादिनोऽपि भवन्ति यावद् वैनयिकवादिनोऽपि भवन्तीत्युत्तरम् एवं यावच्छुकललेश्याः परम्परोपपनकाः इत्यादिकं सर्व प्रथमोदेशकवदेव इहापि पठनीयम् एतदभिमायेण कथितं निरवशेष भणितव्यमिति । 'तहेव तिदंडगसंगहियो' तथैव प्रथमोद्देशकवदेव उद्देसो तहेव परंपरोयबन्नएसुवि' हे गौतम ! जैसा औधिक उद्देशक में कहां गया है उसी प्रकार से परंपरोपपन्नकों के सम्बन्ध में भी 'नेरड्याइओ तहेब निरवसे सं भाणियब्ध नरथिक से लेकर वैमालिक तक का समस्त कथन यहां पर करना चाहिये-तथा च-परम्परोपपन्नक नरयिक क्रियाचादी भी होते हैं, अक्रियावादी श्री होते हैं. अज्ञानिकवादी भी होते हैं
और वैनयिकवादी भी होते हैं । इसी प्रकार से 'हे भदन्त ! जो सलेश्य परम्परोपपन्नक नैरपिक हैं वे क्या क्रियावादी यावत् वैनयिकवादी होते हैं ? इस प्रश्न के उत्तर में भी 'हे गौतम! सलेश्य परम्परोपपत्रक नैरयिक क्रियावादी भी होते हैं और यावत् वैनयिकवादी भी होते हैं ऐसा उत्तर यहां समझना चाहिये इत्यादि समस्त कथन प्रथम उद्देशक के जैसे यहां कहना चाहिये इसी अभिप्रायसे 'निरक्सेसं भाणियव्वं' જે પ્રમાણેનું કથન કર્યું છે, એ જ પ્રમાણે પરંપરા પપનક નરયિકના સંબંધમાં ५g 'नेरइयाइओ तहेव निरवसेस भाणिय १२५४थी स वैमानि सुधान સઘળું કથન અહિયાં સમજી લેવું તે આ પ્રમાણે છે.–પરંપપપન્નક નૈરયિક કિયાવાદી પણ હોય છે. અકિયાવાદી પણ હોય છે અજ્ઞાનવાદી પણ હોય છે, અને વૈયિકવાદી પણ હોય છે. એ જ પ્રમાણે હે ભગવન જે લેફ્સાવાળા પરંપરપન્નક નરયિકે છે, તેઓ શું કિયાવાદી હોય છે ? યાવત્ વનયિકવાદી હોય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પણ છે ગૌતમ વેશ્યાવાળા પરંપપપત્રક
રયિક ક્રિયાવાદી પણ હોય છે, અને યાવતુ નાયિકવાદી પણ હોય છે. આ પ્રમાણે સમજવું. એ જ પ્રમાણે યાવત્ શુકલ લેશ્યાવાળા પરંપરા૫પન્નક નરયિકે પણ ક્રિયાવાદી હોય છે. અને યાવત્ નચિકવાદી પણ હોય છે. આ પ્રમાણેનું સઘળું કથન પહેલા ઉદ્દેશામાં કહ્યા પ્રમાણે અહિયાં સમજવું. मा मलिप्रायथी 'निरवसेसं भाणियव्व' मा प्रभाशेन सूत्रया४ ४ .