________________
sheefer टीका ०३० उ० १ सू०२ आयुर्वन्धनिरूपणम्
८१
पकरेंदि पुच्छा' किं नैरयिकायुष्कं प्रकुर्वन्ति तिर्यग्योनिका युष्कं मकुर्वन्ति मनुध्यायुष्कं प्रकुर्वन्ति देवायुष्क प्रकुर्वन्ति ? इति प्रश्नः पृच्छया संगृह्यते, भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि, 'गोरमा' हे गौतम ! 'नो नेरइयाउयं एवं जहेव जीवा तदेव सस्सा विचदि वि समोसरणेहिं भाणियव्वा' नो नैरविकायुष्क एवं यथैव जीवा स्तथैव सलेश्या अपि चतुर्भिः समवसरण भणितव्याः, यथा क्रियावादिनो जीवाः नैरयिकायुक्क न प्रकुर्वन्ति नो तिर्यगायुष्क' मकुर्वन्ति अपि तु मनुष्यायुष्कं कुर्वन्ति तथा देवायुष्कं प्रकुर्वन्ति यदि देवायुष्क प्रकुर्वन्ति तदा किं वैमानिकान्तेषु आयुषो वन्धं कुर्वन्तीति प्रश्नः, नो भवनपत्यादिषु किन्तु मानव आयुर्वन्धं कुर्वन्तीत्युत्तरम् एतदेव 'जहेब जीवा तहेव dattara fकपावादी जीव क्या नैरधिक आयुका बन्ध करते हैं ? या तिर्यग्योनिक की आयुका कध करते है ? या मनुष्यायुं का बन्ध करते है ? या देवायुका बन्ध करते हैं ? इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं - हे गौतम! 'नो नेत्याज्यं एवं जहेव जीवा तहेब सलेस्सा वि
उहि विमलरणेहिं भणियन्चा' जिस प्रकार क्रियावादी जीव नैरfungus at as नहीं करते हैं तिर्यग्योनिकायुष्क का वन्ध नहीं करते हैं, किन्तु मनुष्य आयुका बन्ध करते हैं देवायुष्क का बन्ध करते हैं - देवायुष्क में भी वे केवल वैमानिक देवों की ही आयुका बन्ध करते हैं भवत्यादिकों की आयुका बन्ध नहीं करते हैं उसी प्रकार से सलेश्य जीव भी नैरथिकायुष्क का बन्ध नहीं करते हैं इत्यादि प्रकार से चारों समवसरणवाले ललेश्य जीवों का सब कथन जीव के जैसा ही जानना चाहिये, यही बात 'जहेव जीवा तहेव सलेस्सा वि जीवा किरियावाइ' हे भगवन् सेश्यावाजा डियावाही वा शुं नैरयि न्यायु અને મધ કરે છે ? અથવા તિય ચચ્ચેનિકના આયુષ્યના અધ કરે છે ? અથવા મનુષ્યના આયુને ખધ કરે છે ? અથવા દેવ આયુષ્યના બધ કરે છે? या अश्नना उत्तरभां प्रभुश्री गौतमस्वामीने छे - गौतम ! 'नो नेरइयाउयं' एव जहेब जीवा तहे सलेस्स्रावि चउहिवि समोसरणेहिं भाणियन्त्र પ્રમાણે ક્રિયાવાદી છવા નૈયિક આયુષ્યને અંધ કરતા નથી, તિય ચાનિકના "આયુષ્યના બ ધ કરતા નથી, પરંતુ મનુષ્ય આયુને ખ ધ કરે છે, તથા દેવ આયુષ્યને 'ખ'ધ કરે છે, દેવ આયુમાં પણ તે કેવળ વૈમાનિક દવાના જ આયુને અધ કરે છે. ભવનપતિ વિગેરેના આયુષ્યના બંધ કરતા નથી, એજ પ્રમાણે લેશ્યાવાળા જીવ પણ નૈરયિકાયુષ્યનેા બંધ કરતા નથી. વિગેરે પ્રકારનું સઘળુ કથન જીવના પ્રકરણમાં કહ્યા અનુસાર અહીંયાં સમજવુ' એજ વાત ‘લદેવ નીવા
270 ??