________________
६९८
भगवती सूत्रे
सान्ताः, साधनन्ताः, अनादि सान्ताः, तथा - अनाद्यनन्ता अपि अलोकाकाशस्य
ऊर्ध्वाध आयताः श्रेणयो भवन्तीति ।
'सेढीओ णं भंते!
याए कि कडजुम्मायो तेओयत्रो पुच्छा ? श्रेणयः खलु भद्रन्त | द्रव्यातया कि कृतयुग्मरूपाः पोजरूपाः, इति पृच्छा ? कृतयुग्मरूपाः श्रेणयो भवन्ति त्र्योजरूपा वा द्वापरयुग्मरूपाः कल्पोजरूपा वा भवन्तीति प्रश्नः ? भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि । 'गोपमा' हे गौतम | 'कडजुम्माओ' कृतयुग्मरूपाः श्रेणयो भवन्ति वस्तुस्वभावात् एवम्- 'नो ते भोयाओ' नो व्योजरूपाः श्रेणयो भवन्ति । 'नो दावरजुम्मा' से द्वापरयुग्मरूपा भवन्ति । 'नो कलियोगाओ' नो कल्पोजरूपाः श्रेणयो भवन्ति, सर्वत्र विधौ - निषेधे च वस्तु स्वभावत्वमेव कारणमिति । 'एवं जाव उडूमहापयाओ' एवं यावत् ऊर्ध्वाध आयता लम्बी जो श्रेणियां हैं वे सादि सान्त भी है, सादि अनन्त भी हैं, अनादि सान्त भी हैं । और अनादि अनन्त भी हैं ।
'सेढीओ णं भंते ! दट्टयाए सिं कडजुम्माओ तेश्रोयाओ पुच्छा' 'अब श्री गौतमस्वामी इस सूत्रपाठ द्वारा प्रभुश्री से ऐसा पूछते हैंहे करुणानिधे भदन्त ! आकाश की श्रेणियां क्या द्रव्यरूप से कृतयुग्म रूप हैं ? अथवा त्र्योज रूप हैं ? अथवा द्वापरयुग्मरूप अथवा कल्यो जरूप हैं ? इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं - 'गोयमा' हे गौतम | 'रुडजुम्माओ' ये श्रेणियां वस्तुस्वभाव से कृतयुग्मरूप होती हैं। 'नो तेओयाओ' व्योजरूप नहीं होती हैं। 'नो दावरजुम्माओ' द्वापरयुग्म रूप भी नहीं होती हैं । 'नो कलियोगाओ' और न कल्पोज रूप ही होती हैं । इस प्रकार सर्वत्र विधि और निषेध में वस्तुस्वभा લાંખી જે શ્રેણિયા છે, તે સાદિસાન્ત પણ છે. સાદિ અનંત પણ છે. અનાદિ સત પણ છે અને અનાદિ અનંત પશુ છે.
'सेढीओ णं भते ! दव्वट्टयाए कडजुम्माओं तेओयाओ पुच्छा' हवे श्री ગૌતમસ્વામી આ સૂત્રપાઠ દ્વારા પ્રભુશ્રીને એવુ' પૂછે છે કે- હે કરૂણાસાગરભગવ આકાશની શ્રેણિયા દ્રવ્યપણાથી શુ મૃતયુગ્મ રૂપ છે ? અથવા વ્યાજ રૂપ છે ! અથવા દ્વાપર યુગ્મ રૂપ છે ? અથવા કલ્ચાજ રૂપ છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં प्रभुश्री गौतमस्वाभीने हे छे - 'गोयमा !' हे गौतम | 'कड़जुम्माओ' भा श्रेथियो वस्तु स्वलावथी कृतयुग्म ३५ होय छे. 'नो तेओयाओ' यो ३५ होती नथी 'नो दावरजुम्माओ' द्वापरयुग्भ ३५ पशु नथी. 'नो कलिओोगाओ' અને કલ્ચાજ રૂપ પશુ નથી જ આ પ્રમાણે વિધિ અને નિષેધમાં મધે જ वस्तु -स्वभावया ४ २ छे. 'पत्र' जाव उड्ढमहाययाओ' मे४ ते ३५२