________________
भगवतीसूत्रे भवादेशेन जघन्येन संवेधः सर्वगमेषु द्वे भवग्रहणे भवग्रहणद्वयरूपः प्रसिद्धा, उत्कर्षेण तृतीयादिषु सूत्रोक्तेपु पञ्चसु गमेषु संवेधः अष्ट भवग्रहणानि, पूर्वपदर्शिताया अष्ट भवग्रहणनि बन्धनभूतायास्तृतीयपष्ठसप्तमाष्टमेष्वेकपक्षे, नवमे तु गमे उभयत्रापि उत्कृष्टस्थितेः सद्भावात् इति । एतेषु गमेषु जघन्यो स्कृष्टरूपं कायसंवेधं दशयति-'जहन्नेणं दो भवग्गहणाई' जघन्येन द्वे एव भवग्रहणे उक्को सेणं अभवग्गहणाई' उत्कर्षेणाऽष्टभवग्रहणानि 'सेसेसु चउसु गमएसु' शेषेषु चतुषु प्रथमद्वितीयचतुर्थपञ्चमलक्षणेषु 'जहन्नेणं दो भवग्गहणाई' उत्कर्षेण असंख्येयानि भवग्रहणानि एकत्रापि पक्षे उत्कृष्टस्थितेरभावादिति । उक्तस्तृतीय-षष्ठ-सप्तमाऽटम-नवमगमानां भवादेशेन कायसंवेधा, जघन्येन द्वे भवग्रहणे, उत्कर्षेणाऽष्टभन्ग्रहगानीति, अथैषामेव गमानां कालादेशेन कायसंवेधं दर्शयति-तइयगमए' तनीयगमके 'कालादेसेण कालादेशेनकालापेक्षया कालपकारेण इत्यर्थः 'जहन्नेणं बावीसं वाससहस्साई अंतोमुहुत्तमन्भहियाई' जघन्येन द्वाविंशतिर्वसहस्राणि अन्तर्मुहूर्ताभ्यधिकानि अन्तर्मुहूर्ता रूप और उत्कृष्ट से आठ भवों को ग्रहण करने रूप होता है, इनके अतिरिक्त प्रथम, द्वितीय, चतुर्थ और पंचम इन चार गमों में वह संवेध जघन्य से दो भव ग्रहण रूप और उत्कृष्ट से अलंख्यात भवग्रहण रूप होता है, क्योंकि एक भी पक्षमें उत्कृष्ट स्थिति का अभाव है, तथा-तृतीय, षष्ठ, लसम्म और अष्टम इन गमों में एक पक्ष में और नौवें गम में दोनों पक्षों में उत्कृष्ट स्थिति का सद्भाव है जघन्य से कायसंवेध सर्वत्र गमों में दो भव ग्रहण रूप है, इस प्रकार भव की अपेक्षा कायसंवेध प्रकट कर अब सूत्रकार काल की अपेक्षा से कायसंवेध प्रकट करते हैं-'नइयगमए कालादेसेणं जहन्नेणं दावीसं वाससहस्साई अंतोमुत्तमम्भहियाई.' तृतीय गम में काल की अपेक्षा કરવા રૂપ અને ઉત્કૃષ્ટથી આઠ ભને ગ્રહણ કરવા રૂપ હોય છે. આ કથન શિવાય પહેલા, બીજા, ચેથા અને પાંચમાં આ ચાર ગમેમાં તે સંવેધ જઘ ન્યથી બે ભવ ગ્રહણ રૂપ છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી અસંખ્યાત ભવ ગ્રહણ રૂપ હોય છે. કેમકે-એક પક્ષમાં ઉતકૃષ્ટથી સ્થિતિને અભાવ છે. તથા ત્રીજા, છઠ્ઠા, સાતમા અને આઠમાં આ ગામમાં એક પક્ષમાં અને નવમાં ગામમાં અને પક્ષમાં ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિને સદભાવ છે. જઘન્યથી કાયવેધ બધાજ ગામમાં બે ભવ ગ્રહણ રૂપ છે. આ રીતે ભવની અપેક્ષાએ કાયસંવેધ બતાવીને હવે सूत्रा२ जनी अपेक्षाये यसव५ प्रगट ४२ छ-'तइयगमए कालादेसेणं जहन्नेणं बावीसं वाससहस्साई अंतोमुहुत्तममहियाई' श्री राममा मनी