________________
भगवती ५७२ 'जीवाजीवादीनि द्रव्याणि 'आगासे' अत्र षष्ठ्यर्थे सप्तमी तेन आकाशस्य 'भइयवाई' भक्तव्यानि, स्वस्व विभागमाश्रित्य समावेशनीयानि भवन्ति किमित्यर्थः हे भदन्त ! असंख्यातपदेशात्म के लोकाकाशे अनन्तानां द्रव्याणामवस्थानं भवति किमिति प्रश्नार्थः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि । 'हंता, गोयमा' हन्त, गौतम ! 'असखेज्जे लोए जाव भइयन्वाई' असंख्येये लोके यावत् भक्तव्यानि अत्र यावत्पदेन 'अणंताई दबाई आगासे' इत्यस्य सन्दर्भस्य ग्रहणं भवति हे गौतम ! असंख्येयपदेशात्मके कोकाकाशे अनन्तानि जीवादिद्रव्याणि समाविष्टानि भवन्तीत्यर्थः,
ननु-असंख्यातपदेशात्म के लोकाकाशेऽनन्तानां द्रव्याणां कथमवस्थानं भव. तीति अत्र दृष्टान्तं प्रदश्यते यथा-प्रतिनियते गृहस्यापरकक्षेत्राकाशे एकपदीपममापुद्गलपरिपूर्णोऽपि अपरापरमदीपप्रभासन्ततिपुद्गला अवतिष्ठन्ते तथाविधपुद्गलपरिणामसामर्थ्यात् एवमेव असंख्यातेऽपि लोकाकाशे तेष्वेव तेष्वेव प्रदेशेषु प्रदेशों वाले लोक में अनन्त जीवादिक द्रव्यों का अवस्थान होता है ? 'आगासे' यह सप्तमी विभक्ति है सो यह षष्ठी विभक्ति के अर्थ में हुई है। इस प्रश्न के उत्तर में प्रभु गौतम से कहते हैं-'हंता, गोयमा! असंखेने लोए जाव भयवाई हाँ गौतम! असंख्यात प्रदेशों वाले लोक में यावत् जीबादिक अनन्तद्रव्यों का-अवस्थान हो सकता है।
शंका-लोक जब कि असंख्यात प्रदेशों वाला है तब उसमें अन. न्तद्रव्यों का अवस्थान कैसे हो सकता है ?
उत्तर-जिस प्रकार प्रतिनियत अपवरकक्षेत्राकाश में कि जहां पर पहिले से ही एक प्रदीप का प्रभापुद्गल व्याप्त हो रहा है ऐसे उस कमरे में और भी अनेक प्रदीपों का प्रभापुञ्ज समाजाता है क्योंकि तथाविध पुद्गलों का परिणाम सामथ्र्य ऐसा ही होता है। इसी प्रकार પ્રદેશેવાળા લેકમાં અનંત જીવ અજીવ વિગેરે દ્રવ્યોનું અવસ્થાન-રહેવાનું થાય छ १ 'आगासे' मा सातमी बिमति छ, ती तिन मथ थी यां , ४२वा छे मा प्रश्नना 6त्तरमा प्रभु गौतम स्वामीन डे छे -'हता गोयमा ! असंखेज्जे लोए जाव भइयव्वाई' है। गौतम असयात प्रदेशवाजा લેકમાં યાવત્ જીવ વિગેરે અનંત દ્રવ્યનું અવસ્થાને રહેવાનું થઈ શકે છે.
___Al-als न्यारे अस यात प्रशवाणी छ, ततभा मनात દ્રનું અવસ્થાન-રહેવાનું કેવી રીતે થઈ શકે છે?
. ' - ઉત્તર–જે રીતે પ્રતિનિયત અપવરક ક્ષેત્રાકાશમાં (ઘરની અંદરના એક વિભાગ રૂપ ક્ષેત્રાકાશમાં) કે જ્યાં પહેલેથી જ એક દીવાના તેજસ્વી પુલ વ્યાપ્ત થઈ રહ્યા છે. તેમાં બીજા પણ અનેક દીવાઓના તેજસ્વી મુદ્રની કાંતી - સમાઈ જાય છે. કેમકે-તે પ્રકારના પુદ્ગલેનું પરિણમવાનું સામર્થ્ય જ એવું