Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.१२ सू०६ नागकुमारेभ्यः समुत्पातादिनि० १५३. शतिवर्ष सवसस्थितिकेषु समुत्पधन्ते इत्युत्तरम् एवं वानव्यन्तरदेवेभ्य आगत्य पृथिवीकायिकेषुत्पित्सवो जीवा एकसमये कियन्त उत्पद्यन्ते इति प्रश्न: जघन्यत एको वा द्वौ वा त्रयो वा उत्कृष्टतः संख्याता वा असंख्याता वा समुत्पद्यन्ते इत्युत्तरम् एवं क्रमेण संपूर्णमसुरकुमारप्रकरणमत्रानुकर्षणीयम्। असुरकुमारमकरणापेक्षया यद्वैलक्षण्यं तद्दर्शयति 'नवरं' 'णवरं ठिई कालादेसं च जाणेज्जा' नवरम् स्थिति कालादेशं च भेदेन जानीयात् स्थिती कायसंवेधे च भिन्नताऽवगन्तव्या तत्र स्थितौ असुरकुमारमकरणापेक्षया लक्षण्यं दर्शयितमाह-ठिई जहन्ने] इत्यादि, 'ठिई जहन्नेणं दसवाससहस्साई' स्थितिर्जघन्येन दशवर्षसहस्राणि जघन्यतः स्थितिर्दशवर्ष सहस्रामिकेत्यर्थः 'उकोसेणं पलिभोवम' उत्कर्षेण पल्योपस्थितिवाले पृथिवीकायिकों में उत्पन्न होते हैं तो इस प्रश्न का उत्तर - ऐसा है कि वे जघन्य से अन्तर्मुहूर्त की स्थितिवाले पृथिवीकायिको में उत्पन्न होते हैं, इत्यादि । इसी प्रकार से वानव्यन्तर देवों से आकरके' पृथिवीकायिकों में उत्पन्न होने के योग्य जीव एक समय में कितने उत्पन्न होते हैं ? इस प्रश्न के उत्तर में प्रभु गौतम से कहते हैं-हे गौतम! जघन्य से एक अथवा दो अथवा तीन उत्पन्न होते हैं और उत्कृष्ट से संख्यात अथवा असंख्यात उत्पन्न होते हैं। इसी क्रम से सम्पूर्ण असुरकुमार प्रकरण यहां लगाना चाहिये, परन्तु असुरकुमार प्रकरण की अपेक्षा जो इस प्रकरण में भिन्नता है वह इस प्रकार से है-'णवरं ठिई कालादेसं च जाणेज्जा' यहाँ स्थिति और कायसंवेध में । भिन्नता है-छि जहन्नेणं दसवाससहस्साई' स्थिति यहां जघन्य से दश हजार वर्ष की है और 'उक्कोसेणं पलिओचम' उत्कृष्ट से एक આવીને જીવ કેટલા કાળની સ્થિતિવાળા પૃવીકાચિકેમાં ઉત્પન્ન થાય છે? આ પ્રશ્નનો ઉત્તર એ છે કે-જઘન્યથી અંતમુહૂર્તની સ્થિતિ વાળા પૃથ્વી. કાથિકમાં ઉત્પન્ન થાય છે. એ જ રીતે વાનવંતર દેશમાંથી આવીને પૃથ્વી. કાચિકેમાં ઉત્પન્ન થવાને ગ્ય જીવ એક સમયમાં કેટલા ઉત્પન્ન થાય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ ગૌતમસ્વામીને કહે છે કે-હે ગૌતમ ! જઘન્યથી એક અથવા બે અથવા ત્રણ ઉત્પન્ન થાય છે અને ઉત્કૃષ્ટથી સંખ્યાત અથવા અસંખ્યાત ઉત્પન્ન થાય છે. આ રીતે પુરેપુરૂં અસુરકુમારનું પ્રકરણ અહિયાં કહેવું જોઈએ. પરંતુ અસુરકુમારના પ્રકરણ કરતાં આ પ્રકરણમાં જુદાપણુ છે, ते मा प्रभानु छ. 'णवरं ठिई कालादेसं च जाणेज्जा' मा प्रभार स्थिति सने हायसवमा छ. 'ठिई जहण्णेणं दसवाससहस्साई' भडियो स्थिति धन्यथा इस तर वर्षनी भने 'उक्कोसेणं पलिओवम'।
भ० २०
| SR No. | 009325 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 15 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 972 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 59 MB |