________________
४७०
भगवतीसत्र ऽल्पर्दिका वा महद्धि का वा गौतम ! कृष्णलेग्येभ्यो नीललेश्या महद्धिंका यावन् सर्वमहदिका स्तेजोलेश्याः, एवं तेजोलेश्येभ्यः कापोतलेश्याः अल्पनिकाः, कापोतलेश्येभ्यो नीललेश्या अल्गाड़िकाः, नीललेश्येभ्यः कृष्णलेश्या अल्पदिका इति एतत्पर्यन्तमेव पोडशशतकीयैकादशोद्देशकस्थद्वीपकुमारवक्तव्यता वक्तव्येति। 'सेवं भंते ! सेवं भंते ! ति तदेवं भदन्त ! तदेव भदन्त ! इति, हे भदन्त ! यदेवानुपियेण कथितम् तत् एवमेव सर्वथा सत्यमेव आप्तस्य भवतो वाक्यानां तेजोलेश्यावाले इन वानव्यन्तरों के बीच में कौन किनकी अपेक्षा अल्पऋद्धिवाले हैं और कौन किनकी अपेक्षा महाऋद्धिवाले हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं हे गौतम कृष्णलेश्यावाले वानन्यन्तरों की अपेक्षा नील. लेश्यावाले वानन्यन्तर महाऋद्धिवाले हैं यावत् सबसे अधिक महा ऋद्धिवाले इनमें तेजोलेश्यावाले वानव्यन्तर हैं तथा तेजोलेश्यावाले वानव्यन्तरों से कापोतिक लेश्यावाले वानव्यन्तर अल्पऋद्धिवाले हैं। कापोतिक लेश्यावालों से नोललेश्यावाले अल्पऋद्धिवाले हैं नीललेश्या. घालों की अपेक्षा कृष्णलेश्यावाले अल्पऋद्धिवाले हैं। इस प्रकार १६ वें शतक के ११ वे उद्देशक में कही गई द्वीपकुमार संबंधी वक्तव्यता इस अन्तिम खून तक ही यहाँ ग्रहण की गई है ऐसा जानना चाहिये 'सेवं भंते । सेवं भंते ! त्ति' हे भदन्त ! आप देवानुप्रिय ने जो इस विषय में कहा है वह ऐसा ही है सर्वथा सत्य ही है २ क्योंकि आप અલ ઋદ્ધિવાળા છે? અને કેની અપેક્ષાથી મહાદ્ધિવાળા છે. તેના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે-હે ગૌતમ! કૃષ્ણલેશ્યાવાળા વાનવ્યન્તરની અપેક્ષાએ નીલલેશ્યાવાળા વાતવ્યન્તર મહાદ્ધિવાળા છે. યાવત્ તેઓમાં સૌથી અધિક મહાદ્ધિવ ળ તેજલેશ્યાવાળા વાનવ્યન્તર છે. તથા તેજલેશ્યાવાળા વાનવ્ય તરથી કાપતિક વેશ્યાવાળા વાનવ્યન્તર અલ્પઝદ્ધિવાળા છે. કાપતિક લેશ્યાવાળાએથી નલલેશ્યાવાળા અ૯પઋદ્ધિવાળા છે. નીલલેશ્યા કરતાં કૃષ્ણલેશ્યાવાળા અલ્પાદ્ધિવાળા છે. આ રીતે સેળમાં શતકના ૧૧ અગીયારમા ઉદેશામાં કહેલ દ્વીપકુમાર સંબંધીનું કથન આ અન્તિમ સૂત્ર સુધી જ અહિયાં ગ્રહણ કરેલ છે તેમ સમજવું.
सेवं भंते ! सेवं भते त्ति' 3 मापन आ५ वानुप्रिये या विषयमा જે કહેલ છે, તે તેમ જ છે. હે દેવાનુપ્રિય આપનું કથન સર્વથા સત્ય છે.