Page Text
________________
७२
भगवतीसरे नावरणसावधभाषाभापित्वपसङ्गात् अत; ममदादिदोष निवारणार्थ सदोरकमुखत्रिकाकरणमावश्यकमेव । यद्यपि भगवता दोरकस्य नामग्रहणं, न कृतं तथापि प्रमादादिदोषनिवारणार्थ दोरकग्रहणमावश्यकमेव 'मुखवत्रिका मुखेबन्धनीया' इत्येतत्पदगतबन्धनशब्देनैव दवरकस्य स्यं सिद्धत्वात् , नैव दवरकमन्तरेण बन्धनं सम्पद्यते, किं च चोलपढे परिधानमेव भगवता कथितं किन्तु कटयां डोरकेण चोलपट्टे बन्धनीयमिति क मतिपादितं, पाने घटे रजोहरणादौ च दोरकबन्धनं बहुमूल्यवस्त्रेग रजोहरणवेष्टनम् तथा मुखवत्रिकाधारनहीं सकता। इसलिये प्रमादादि दोषों को निवारण करने के निमित्त सवोरकमुखवत्रिका मुखपर बांधना आवश्यक है। यद्यपि भगवानने डोरे से बांधना ऐसा नहीं कहा है और न डोरे का नाम ही लिया है निषेध भी नहीं किया है फिर भी प्रमादादि दोषों को निवारण करने के लिये दोरक का गृहण आवश्यक है क्योंकि 'मुखपर मुखवस्त्रिका बांधना चाहिये' इस पद्गत 'बन्धन' शब्द से दोरे का ग्रहण स्वयं सिद्ध हो जाता है, कारण-दोरे के बिना मुखस्त्रिका मुखपर बांधना संभव नहीं हो सकता। यदि ऐसा माना जावे कि भगवान्ने तो मुखस्त्रिका के बांधने का ही उपदेश दिया है, डोरे से उसे बांधने का नहीं। तो. फिर ऐसा भी कहा जा सकता है कि भगवानने तो चोलपट्टक पहिरने की ही बात कही है, कटिपर डोरे से बांधकर उसे पहिरना चाहिये ऐसी बात तो कही नहीं है, पात्र में, घट में, रजोहरणादि में दोरक बन्धन, बहुमूल्यवत्र से रजोहरणवेष्टन तथा मुख. નિવારણ માટે દેરા સાથેની મુહપતિ મેઢા ઉપર અવશ્ય બાંધવી જોઈએ જે કે ભગવાને દેરાથી બાંધવું તેમ કહ્યું નથી તેમજ ડેરાનું નામ પણ લીધું નથી તેમ નિષેધ પણ કર્યો નથી તે પણ પ્રમાદ આદિ દોષના નિરવાણ માટે દેરાનું ગ્રહણ કરવું તે આવશ્યક છે. કેમકે મુખ ઉપર મુખ વસ્ત્રિકા બાંધવી જોઈએ એ પ્રમાણે કહેવાથી એક પદમાં આવેલ બંધન શબદથી દોરાનું ગ્રહણ કરવું તે આપોઆપ સિદ્ધ થઈ જાય છે કારણ કે દોરા સિવાય મુખવારિકાને મોઢા ઉપર બાંધી શકાતી નથી જે એમ માનવામાં આવે કે ભગવાને તે મેઢા ઉપર મુખવસ્ત્રિકાને બાંધવાની જ આજ્ઞા આપી છે દેરાથી તેને બાંધવાનું કહ્યું નથી તે પછી એમ પણ કહી શકાય કે ભગવાને તે ચલપટ્ટક પહેરવાનું કહ્યું છે, કમ્મર ઉપર દેરાથી બાંધીને તેને પહેરવું જોઈએ એવી વાત કહિ નથી, પાત્રમાં, ઘટમાં રજોહરણાદિમાં, દોરાનું બંધન, અને કિંમતી વસ્ત્રથી રજોહરણનું વિટાળવું તથા મુખવર્સિ
| SR No. | 009322 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 714 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 45 MB |