Page Text
________________
चन्द्रिका टीका श० १६ उ० २ ० ३ मुखव स्त्रिकाचः धून विचारः શ્ न्यूनाधिकत्वेन धारणं संसारवर्धनस्य भवतीति सदोरक मुखच त्रिकाधारणे कथं न तेषां दोषापत्तिः स्यात् ? इत्यत्राह -
"
अर्थापत्तिप्रमाणादिति ब्रवीमि अयं भावः मुखवखिकया सर्वदा मुखा च्छादनं तु भगवता कथितमेवेति सिद्धम्, तत्र - मुखवत्रिकाया मुखोपरि सर्वदा अवस्थानं डोरकमन्तरेण न संभवति अतः दोरकेण कर्णयोर्बन्धनं मुखवस्त्रिकायाः सिद्धयति, न हि डोकवन्धनमन्तरेण स्निग्धद्रव्यादिना मुखवखिकाया मुखे नियत संयोजनं संभवेत अन्यथा प्रमादवशेन हस्तगृहीतमुखवखिकादिना मुखा भगवानने जितना भी वत्रपात्र आदि धर्मोपकरण रखने के लिये कहा है इसके परिमाण से अतिरिक्त एक डोरा मात्र भी अधिक रखना यह तो संसार के ही पढाने के लिये होता है । फिर इस प्रकार से सदोरक मुखत्रिका के रखने से उन मुनिजनों को दोषापत्ति क्यों नहीं होगी ?
उत्तर - ऐसा हम अर्थापत्ति प्रमाण को लेकर कहते हैं । तात्पर्य इसका ऐसा है कि मुखवस्त्रिका से सर्वदा मुख का आच्छादन रहना चाहिये | यह तो भगवानने कहा ही है यह बात सिद्ध है । अब इस पर विचारणा यह है कि मुखवत्रिका का मुखपर सदा अवस्थान रहना यह डोरे से बांधे बिना हो नहीं सकता। इस प्रकार मुखवस्त्रिका का डोरे से कानों में बांधना सिद्ध हो जाता है । यदि यह कहा जावे कि मुखस्त्रिका डोरे से न बांधकर अन्य किसी स्निग्ध आदि से सुखपर नियत अवस्थान कर लिया जावेगा सो ऐसा कहना ठीक नहीं है, कारण कि इस प्रकार से मुखपर मुखवस्त्रिका का नियत अवस्थान हो પાત્ર વિગેરે જે કંઈ ધર્મપકરણુ રાખવાનુ` કહ્યુ છે તે પ્રમાણથી એક દ્વારા પણ વધારે રાખવા તે તે કેવળ સ'સારને વધારવા રૂપ જ થાય છે તે પછી આ રીતે ઢોરા સાથેની મુ·પત્તિ ટાળવાથી તે મુનિઓને દોષાપત્તિ કેમ ન લાગે ? ઉત્તર પહેલાં જે કહેવામાં આવ્યું છે તે અપત્તિ પ્રમાણુને લઈને કહ્યું છે કહેવાના હેતુ એ છે કે સુહપત્તિથી હમેંશા માઢાનું ઢાંકણુ રહેવુ' જોઇ એ એ પ્રમાણે ભગવાને તેા કહ્યું જ છે. હુવે આના ઉપર વિચાર એજ કરવાના છે કે મુહપત્તિનું હમેશાં માઢા ઉપર રહેવુ તે ડારાથી ખાંધ્યા વગર અની શકતુ નથી, આ રીતે દોરાથી મુહપત્તિ કાના પર માંધવાનુ સિદ્ધ થઈ જાય છે. અહિીંયા જો એમ કહેવામાં આવે કે મુહપત્તિ દોરાથી ન બાંધતાં બીજા ફ્રાઈ સ્નિગ્ધ આદિ પદાથી મેઢા ઉપર ધૃઢ કહી લેવામાં આવે તે એવું કહેવુ* ઠીક નથી કારણ કે એ રીતે મુહપત્તિનું માઢા ઉપર કાયમ રહેવું ખૂની શકતું નથી તેથી પ્રમાદ ાદિ દોષાના
-
| SR No. | 009322 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 714 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 45 MB |