________________
भगवतीपत्रे वस्थं वा पडिलेहित्तए गामाणुगामं दूइन्जित्तए वा सज्झायं वा करित्तए, झाणं वा झाइत्तए काउस्सगं वा ठाणं ठाइत्तए । ९ । कप्पइ निग्गंथाणं वा निग्गयीणं वा मुहे मुहवत्ति धित्ता एयाई कज्जाई करित्तए, तं जहा-चिद्वित्तए वा जाव काउस्सग्गं वा ठाणं ठाइत्तए । १० । इत्पायनेकशास्त्रोक्तप्रमाणः सदोरकमुख. पत्रिका मुखेऽजवरतं बन्धनीयेति सिद्धम् । अस्प विशेषविस्तृतव्याख्या जिज्ञासभिमत्कृतायां श्रीदशवकालिकमूत्रस्थाचारमणिमञ्जूषा टीकायां प्रथमाध्ययनस्य -मथसमूत्रे वायुकायसंयमप्रकरणे द्रष्टव्यम् ।
ननु अस्ति मुखवत्रिकाया मुखे बन्धनं किन्तु सा दवरकेण बन्धनीयेति भगवता कुत्राज्ञप्तम् ? भगवत्पदर्शितवस्त्रपात्रोपकरणादि परिसाणावरकमात्रस्यापि एसित्तए वा भंडोवगरणा पडिलेहित्तए वा वत्थं वा पडिलेहित्तए गामाणुगोमं दूइज्जित्तए वा सज्झायं वा करित्तए, झाणं वा झाइत्तए काउस्सगंया ठाणं ठाइत्तए । ९॥ कप्पइ निग्गंथाणं वा निग्गं थीण वा मुहे मुहपत्ति पंधित्ता एयाई कज्जाई करित्तए, तं जहां चिहित्तए वा जाव काउस्सग्गं चा ठाणं ठाइत्तए ॥ १०॥ इत्यादि अनेकशास्त्रोक्त प्रमाणों ले यही सिद्ध होता है कि लदोरकानुखस्त्रिका मुख के
ऊपर निरन्तर बंधी रहनी चाहिये । इसकी विशेष विस्तृत ख्याख्या को -- जानने की इच्छोवाले पुरुषों को दशवकालिक सूत्र के ऊपर मेरे द्वारा
की गई। 'आचारमणिमजूषा' नामकी टीका के प्रथमाध्ययन के प्रथम श्लोक में वायुकाय के संयनप्रकरण में देखनी चाहिये।
शंका-यह तो ठीक है कि मुखवास्त्रिका को मुख के उपर पांधना चाहिये, किन्तु वह डोरे से बांधनी चाहिये ऐमा भगवानने कहां कहा है ? पडिले हित्तर, गामाणुगामं दूइजित्तए वा, सज्झायं वा करित्तए, प्राणवा झाइत्तए, काउसगं वा ठाणं ठाइत्तए ॥९॥ कप्पइ निगंथाण' वा, मुहे मुहपत्तिं बंधिता एयाई कजाई करित्तए तंजहा चिद्वित्तएवा जाव काउस्सग्गंवा ठाणं ठाइत्तए ॥१०॥ त्याहि मन शास्त्रीत प्रभाथी से सिद्ध थाय छ । સદેરક મુખપત્તિ હમેંશા મોઢા ઉપર બાંધી રાખવી જોઈએ આની વિશેષ વિસ્તારવાળી વ્યાખ્યા જાણવાની ઈચ્છાવાળાએ દશવૈકાલિકસૂત્ર ઉપર મારા દ્વારા કરવામાં આવેલ આચારમણિ મંજુષા નામની ટીકાના પહેલા અધ્યાયના પહેલા સૂત્રમાં વાયુકાયના સંયમ પ્રકરણમાં જોઈ લેવી.
કા–મુહપત્તિને મોઢા ઉપર બાંધવી જોઈએ તે ખરેખર છે પરન્ત તે-દેરા સાથે બાંધવી જોઈએ એવું ભગવાને ક્યાં કહ્યું છે? ભગવાને વસ્ત્ર,