Page Text
________________
२४
भगवतीस्त्रे दूरवर्ति गवादिनाऽपि 'गोमान् देवदत्तः' इति कथ्यते, इत्यतः पृच्छति-'जीवेण' इत्यादि । 'जीवे णं भंते किं साहिगरणी निरहिगरणी' जीवः खल्लु भदन्त ! किं साधिकरणी निरधिकरणी ? भगवानाह-गोयमा' हे गौतम ! 'साहिगरणी नो निरगिरणी' साधिकरणी नो निरधिकरणी, जीवः साधिकरणी · भवत्येव नो निरधिकरणोति । सहभाविना नियतसाहचर्यचता अधिकरणेन शरीरेन्द्रियादिरूपेण वर्तते इति साधिकरणी, यावत् संसारं जीवस्य शरीरेन्द्रियरूमाधिकरण नियमतः सद्भावात् लाधिकरणवत्वं भवति, वाझं रथ शकट आदि अधिकरण को लेकर भी हो सकता है जैले दूरवर्ती गाय आदि को लेकर देवदत्त गोमान् कहा जाता है इली अभिप्राय से गौतम प्रभु से पूछते हैं-'जीवेणं मंते ! कि साहिगरणी निरहिगरणी' हे भदन्त ! जीव क्या साधिकरणी हैं या निरधिकरणी है ? आर्थात् जीव अपने से भिन्न दूरवर्ती रथशकट आदिको आश्रित करके अधि. करणवाला होता है ? या इनको आश्रित करके वह अधिकरणवाला नहीं होता है ? इस के उत्तर में प्रभु कहते हैं 'गेयमा ! साहिगरणी नो निरहगरणी' हे गौतम ! जीव साधिकरणी होता है निरधिकरणी नहीं। अपने सहभाधी-नियतसाहचर्यवाले-अधिकरणरूप शरीर, इन्द्रिय
आदि से वह युक्त होता है-जब तक इसके साथ संसार का सम्बन्ध -चना रहता है-तब तक यह जीव शरीरइन्द्रियरूर अधिकरण से नियमतः सम्बन्धित रहता है, अर्थात् इनका उसके नियमतः सद्भाव रहता है। (ગા) આદિ અધિકરણને લઈને પણ થઈ શકે છે જેમ દૂર રહેલી ગાય * આદિને લઈ દેવદત્ત ગેમાન ! (ગાયવાળે) કહેવાય છે તેજ અભિપ્રાયથી गौतम स्वामी प्रसुने पूछे छे । “जीवेणं भंते ! कि साहिगरणी निरहीगरणी" હે ભગવદ્ ! શું જીવ સાધીકરણી છે કે અધિકરણ વિનાનો છે? અર્થાત્ જીવ પિતાનાથી જુદા દૂર રહેલા રથ, ગાડુ વિગેરેને આશ્રય કરીને અધિ. , કરણવાળો હોય છે? અથવા તેને આશ્રિત કરીને અધિકરણવાળે નથી હોતે तना उत्तरमा प्रभु ४३ छ , “गोयमा! साहिगरणी नो निरगिरणी" है ગૌતમ! જીવ અધિકરણવાળો જ હોય છે અધિકરણ વિનાનો હોતો નથી, નિયત સાહચર્યવાળ હમેંશા સાથે રહેનાર અધિકરણ રૂ૫ શરીર ઈન્દ્રીય વિગેરેથી યુક્ત હોય છે. જ્યાં સુધી તેની સાથે સંસારને સંબંધ બનેલ રહે છે ત્યાં સુધી આ જીવ શરીર ઈન્દ્રિય રૂ૫ અધિકરણથી નિયમતઃ સંબંધ વાળે રહે છે. અર્થાત જીવને નિશ્ચિત રૂપે તેને સદ્ભાવ રહે છે તેથી તેમાં
| SR No. | 009322 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 714 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 45 MB |