Page Text
________________
भगवतीसूत्रे हे गौतम । जघन्यपदे-जघन्येन विभिा धर्मास्तिकाय प्रदेशः, उत्कृष्टपदे-उत्कुष्टेन पहामि धर्मास्तिकायप्रदेशैः एको धर्मास्तिकापप्रदेशः स्पृष्टो भवति, अत्र जघन्यपदेन लोकान्सकोणो विवक्षितः, यत्र एकस्य धर्मास्तिकायप्रदेशस्य अतिस्तोकैरन्यैः स्पर्शना भवति। सच भूम्यासनापवरककोणदेशसदृशो बोध्या, तब उपरितनेन एकेन, द्वाभ्यां च पार्थतः इत्येवं धर्मास्तिकायस्य निमिः प्रदेशः विवक्षितपदेशस्य पर्शना भवति । उत्कृष्टपदेन चतुर्दिश चत्वारः प्रदेशाः, ऊधिोदिशोश्च द्वौ प्रदेशी, इत्येवं पड्भिः प्रदेश: विवक्षितपदेशस्य स्पर्शना भवति ।। गौतमः पृच्छति-'केइएहिं अहम्मथिकायपएसेहिं पुढे ? ' हे महन्त ! एको धर्मास्तिछुपा गया होता है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा ! जहन्नपए तिहि, उकोसपए छहि' हे गौतम ! जघन्यपद में वह एक धर्मास्तिकाय प्रदेश तीन धर्मास्तिकायप्रदेशों द्वारा स्पृष्ट होता है-यहां जवन्यपद से लोकान्तकोण विवक्षित है-यहां धर्मास्तिकाय का विवक्षित एक प्रदेश ऊपर के एक प्रदेश द्वारा और आसपास के दो प्रदेशों द्वारा स्पृष्ट होता है इस प्रकार प्रतिस्तोक अन्य प्रदेशों से उनकी स्पर्शना कही गई है । यह लोकान्तकोण भूमिके पति के कोठे के कोने के प्रदेश जैसा समझना चाहिये । उत्कृष्ट से वह विवक्षित धर्मास्तिकाय का एकप्रदेश अपनी चारों दिशाओं के धर्मास्तिकायप्रदेशों से और ऊपर नीचे के दो प्रदेशों से स्पृष्ट होता है-इस प्रकार चार दिशाओं के चार प्रदेशों से और ऊपर नीचे के दो प्रदेशों से उस विवक्षित प्रदेश की स्पर्शना कही गई है। अब गौतमप्रभु से ऐसा पूछते हैं-केवइएहि
महावीर प्रभुना उत्त२-"गोयमा ! जहन्नपए तिहि, उकोसपए छहि" ગૌતમ! જઘન્યપઠની અપેક્ષાએ તે એક ધર્માસ્તિકાય પ્રદેશ ત્રણ ધર્મોસ્તિકાય પ્રદેશ દ્વારા સ્પષ્ટ થાય છે. અહીં જઘન્યપદ દ્વારા લેકાન્તકે ગ્રહણ કરે જોઈએ ત્યાં ધર્માતિકાયને અમુક એક પ્રદેશ ઉપરના એક પ્રદેશ દ્વારા અને આસપાસના બે પ્રદેશ દ્વારા સ્પષ્ટ થાય છે. આ રીતે અતિરૂંક અન્ય પ્રદેશે વડે તેની સ્પશન થવાનું કહેવામાં આવ્યું છે. આ કાન્તકણ ભૂમિની પાસેના કેઠાના ખૂણાના પ્રદેશ જે સમજ જોઈએ. ઉત્કૃષ્ટની અપેક્ષાએ વિચાર કરવામાં આવે તે ધર્માસ્તિકાયનો એક પ્રદેશ પિતાની ચારે દિશાઓના ધર્માસ્તિકાય પ્રદેશ દ્વારા અને ઉપર નીચેના બે પ્રદેશો દ્વારા પૃષ્ટ થાય છે. આ રીતે ચાર દિશાઓના ચાર પ્રદેશ વડે, ઉપરના એક અને નીચેના એક, એમ છ પ્રદેશો વડે તેની સ્પર્શના થાય છે.
| SR No. | 009320 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1967 |
| Total Pages | 743 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |