________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०१३ उ० ४ सू० ८ स्पर्शनाद्वारनिरूपणम् ६१५ स्पृष्टो नियमात् अनन्तैः, एवं पुद्गलास्तिकायप्रदेशैरपि, अद्धासमयैरपि, एको भदन्त ! जीवास्तिकायप्रदेशः कियद्भिः धर्मास्तिकायमदेशैः स्पृष्टः ? पृच्छा, जघन्यपदे चतुर्भिः, उत्कृष्टपदे सप्तभिः, एवम् अधर्मास्तिकाय प्रदेशैरपि, कियद्भिः आकाशास्तिकाय प्रदेश स्पृष्टः १ सप्तमिः, कियद्भिः जीवास्तिकायप्रदेशैः स्पृष्टः? शेषं यथा धर्मास्तिकायस्य, एको भदन्त ! पुद्गास्तिकायप्रदेशः कियद्धिः धर्मास्तिकायप्रदेशः स्पृष्टः १ एवं यथैव जीवास्तिकायस्य ॥ सू० ८॥
टीका---अथ अष्टमम् आकाशास्तिकायादिप्रदेशद्वारमाह-एगे भंते' इत्यादि । 'एगे भंते । धम्मत्थिकायपएसे केवइएहि धम्मत्थिकायपएसेहिं पुढे ?' गौतमः पृच्छति-हे भदन्त ! एको धर्मास्तिकायमदेशः कियद्भिः धर्मास्तिकायप्रदेशैः स्पृष्टो भवति ? भगवानाह- गोयमा ! जहन्नपए तिहिं, उक्कोसपए छहिं'
एकास्तिकायप्रदेश स्पर्श द्वारवक्तव्यता'एगे भंते ! धम्मस्थिकायपएसे' इत्यादि ।
टीकार्य इस सूत्रद्वारा सूत्रकार ने आठवें आकाशास्तिकायादिमदेशबार का निरूपण किया है-इसमें गौतमने प्रभु से ऐसा पूछा है'एगे भंते ! धम्मस्थिकायपएसे केवइएहि धम्मत्थिकायपएलेहि पुढे' हे भदन्त ! धर्मास्तिकाय का एकप्रदेश धर्मास्तिकाय के कितने प्रदेशों द्वारा स्पृष्ट होता है ? पूछने का अभिप्राय ऐसा है कि धर्मास्तिकाय में असंख्यात प्रदेश कहे गये हैं-सो उसका एकप्रदेश उसके ही क्षितने प्रदेशों द्वारा
- ediयप्रदेश २५शार पातयता" एगे भंते ! धम्मत्थिकायपएसे" त्याहि
ટીકા-સૂત્રકારે આ સૂત્રમાં આઠમાં આકાશાસ્તિકાયાદિ પ્રદેશદ્વારનું નિરૂપણ કર્યું છે. આ વિષયને અનુલક્ષીને ગૌતમ સ્વામી મહાવીર પ્રભુને मेव प्रश्न पूछे छे 3-" एगे भते! धम्मत्थिकायपएसे केवइएहि धम्मत्यिकायपएसेहि पटे? मावन् ! मास्तियन : प्रदेश वास्तियना કેટલા પ્રદેશ વડે પૃષ્ટ થાય છે? આ પ્રશ્નનો ભાવાર્થ એ છે કે ધમસ્તિકાયમાં અસંખ્યાત પ્રદેશ કહ્યા છે. અહીં એ પ્રશ્ન પૂછાયો છે કે ધર્માસ્તિકાયને એક પ્રદેશ તેના જ કેટલા પ્રદેશો દ્વારા સ્પષ્ટ થયેલી હોય છે?
-
-
